MEDIA EN
POLITIEK ANDERS GELEZEN
Wanneer verleiding
misleiding wordt
Het gastcollege
georganiseerd door hoogleraar Carl Devos, UGent wordt dank zij de toenemende
media-aandacht steeds belangrijker. De VRT en enkele kranten zorgden ervoor dat
iedereen de spreker online kon zien en beluisteren. Het is een waarachtig propagandamoment
geworden voor wie er mag spreken. Dat beseft Devos wel degelijk, want voor het
vorig gastcollege op 26 september 2012, nauwelijks één week voor de
gemeenteraadsverkiezingen, liet hij terecht alle zeven Vlaamse partijvoorzitters
aan bod komen. Dit jaar, ver genoeg van de verkiezingen van mei 2014, kreeg
eerste minister Elio Di Rupo de volle aandacht om zichzelf en zijn regering in
een positief daglicht te zetten. Daarvoor schuwde hij geen enkele truc. Meteen
goed voor een knappe uiteenzetting waarin de kunst van de verleiding echter
vergleed tot de kunst van de (politieke) misleiding.
Dat de premier in zijn
toespraak België vergelijkt met andere landen en daaruit afleidt dat we het
beter doen, is een aloude truc. Het volstaat immers telkens die landen te
selecteren die het in het vergeleken domein minder goed doen.
Een grafiek waar het BBP
per inwoner wordt afgemeten aan de fiscale last bewijst weinig zolang men de
vergeleken landen (134 in totaal) enkel door een zwart bolletje zonder verdere
indicaties aanduidt. Dat België hoge belastingen heeft klopt alvast maar welke
zijn de landen die het beter doen? Voor Di Rupo volstond het om te bewijzen dat
we voor de hoge belastingen ook veel terugkrijgen.
Het gebruik van selectieve
informatie verklaart waarom de goed nieuws show van Di Rupo aan de UGent geen
foute informatie bevat, maar toch schril afsteekt bij de eveneens op officiële
cijfers gebaseerde ‘stand van het land’ door N-VA politicus Siegfried Bracke.
De al even officiële cijfers van VOKA, nauwelijks enkele dagen na de
presentatie door Di Rupo, spoorden al
evenmin met deze van de premier. Teveel belastingen waarvoor we veel te weinig
terugkrijgen, luidt daar de conclusie.
Di Rupo wees er ook op
dat de grootste stijging van de staatsschuld er kwam in de periode 1981-88,
zonder socialisten in de regering. De waarheid heeft zijn rechten zo voegde hij
eraan toe. Applaus op de banken. Een vooraanstaand editorialist stuurde mij
hierover een kort bericht: “Di Rupo
vertelt onzin”. Alain Mouton schreef in Trends (21/08/2012) over de stijging
van de staatschuld in de jaren tachtig: “Het overleden PS-kopstuk Guy Spitaels
was een van de hoofdverantwoordelijken voor de fenomenaal hoge Belgische
staatsschuld en de overheidstekorten die in de jaren zeventig en tachtig steeds
groter werden.” Met zijn misleidende uitspraak stapt Di Rupo in de voetsporen
van een illustere partijgenoot, Guy Mathot, die beweerde ‘dat de
staatsschuld er vanzelf gekomen was en ook vanzelf zou verdwijnen’.
Premier
negeert regionale werkelijkheid
Met een grafiek stelde Di
Rupo dat in België en Nederland de ongelijkheid tussen arm en rijk afneemt
terwijl ze toeneemt in Frankrijk en Duitsland. Voor socialisten is dat
ongetwijfeld een belangrijk aspect. Maar wat betekenen deze cijfers voor België
wanneer men weet dat de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië zo groot
zijn? Groter zelfs dan het aangegeven verschil tussen België en de andere
landen? De onwil van de federale regering om ons te informeren over de interne
verschillen maakt dat elke informatie over België op zich al misleidend is. De
regionale werkelijkheid wordt echter verzwegen omdat Di Rupo en de PS zich dan
zouden moeten verantwoorden voor hun decennia onafgebroken socialistisch beleid
in Wallonië en Brussel dat enkel maar meer armoede en meer afhankelijkheid
opleverde. Dan pas zou de bevolking zelf kunnen vaststellen dat de meerwaarde
van België voor de regio’s heel verschillend is.
Bestuurder
wist het niet
Opmerkelijk was de
presentatie van het begrotingsresultaat in procent van het bruto binnenlands
product. In zijn verklaring bij de grafiek heeft Di Rupo het over de stijging van het ‘deficit’ met 6 procent
(te wijten aan de bankencrisis) terwijl de geprojecteerde grafiek geen
stijgende maar een dalende lijn
vertoont. Wat ten minste bij de onoplettende toeschouwer de indruk wekt dat het
‘deficit’ daalt. Deze wordt op de grafiek ook als een negatief getal
weergegeven, min 5,6 procent. Schitterend stukje misleiding. Overigens, het
feit dat deze stijging volgens Di Rupo volledig te wijten is aan de
bankencrisis, klopt slechts ten dele. Men had door accurate maatregelen dit
deficit kunnen opvangen in plaats van de factuur door te schuiven naar de
volgende regering. Problematisch wordt het wanneer hijzelf op een vraag over
DEXIA het – als gewezen bestuurslid die zijn vergoeding nooit weigerde - heeft
over een ‘vreemde’ gang van zaken. CD&V met Yves Leterme op kop, die de
onwetendheid van de bestuurder mocht rechttrekken, zal het graag horen.
Di Rupo pronkt terecht
met de fors gedaalde prijs voor elektriciteit en feliciteerde daarvoor zijn
regeringsvrienden van SP.A. Maar deze daling was enkel mogelijk omdat de federale
regering, met PS en SP.A, decennialang een veel te hoge prijs tolereerde. Waarom zorgden ze daar geen twintig jaar eerder
voor? Het blijft trouwens raden waarom hij de actuele prijs in België
vergelijkt met het gemiddelde van de buurlanden, Frankrijk, Nederland en
Duitsland, in plaats van de cijfers voor elk land afzonderlijk te geven.
Kritiekloze klankversterkers
Zouden de toehoorders binnen en buiten de aula deze trucs doorzien, zoals Carl Devos mij liet weten? Ik betwijfel het. Tijdens de komende colleges kan professor Devos hierover wel nog verder doorpraten met zijn studenten en hen wijzen op de manier waarop Di Rupo omging met de cijfers. Wetenschappelijke nabesprekingen zijn hier zeker op hun plaats, zo niet blijft het misleidende propaganda onder een wetenschappelijke dekmantel.
Maar wie zorgt ervoor dat de vele duizenden
buiten de aula deze propaganda kunnen
doorzien? Is dat niet de rol van de media? Het zou in elk geval goed zijn
mochten ze niet alleen dienst doen als klankversterker, maar ook een kritische
stem laten horen.
Het college was, zoals
voorgaande jaren, een succes voor Devos én de UGent. Dat bleek onder meer uit
het stralend enthousiasme van de zopas verkozen rector, professor Anne De Paepe.
Maar toch zag ik Carl Devos wel eventjes ongemakkelijk schuifelen op zijn stoel.
Toen Di Rupo bij zijn pleidooi voor een federale kieskring verwees naar zijn
lidmaatschap van de PAVIA-groep. Voor alle duidelijkheid: de PAVIA-groep ‘stelt voor een federale kieskring
in te richten voor de Kamer, met 15 zetels, dubbele stem en 9/6 verdeling
tussen de taalgroepen’. Dat was terecht een moeilijk moment voor de
professor, want een politoloog die publiekelijk pleit voor één bepaalde
politieke keuze valt moeilijk te verenigen met een professor die
afstandelijkheid moet betrachten.
Een federale kieskring die geen verschuiving mogelijk
maakt van de ene naar de andere taalgroep is een hybride maatregel die niet
strookt met een volwaardig federaal concept. Het bewijst alvast dat ook voor de
PAVIA-groep dit België kampt met een democratisch tekort. Enkel wie België als
staat laat voorgaan op de democratische grondregels van een natie, kan hier
brood in zien.
Dit artikel verscheen eveneens in De Bron
Citaten
van de week
Rik Van Cauwelaert in DT over Perin en de
regeringsonderhandelingen onder leiding van Tindemans in 1974: Een cruciaal gesprek was de nachtelijke
tête-à-tête tussen François Perin en Jos Chabert, toen nog een sterke man bij
de CVP en een mogelijke invaller voor Tindemans, mocht die alsnog mislukken.
Tussen Chabert en Perin ging het over Brussel en een gebiedsruil van kleine
stukjes Vlaams grondgebied, een deeltje van Vilvoorde en van de
faciliteitengemeente Linkebeek, in ruil voor een stukje Wallonië.
Bij het openvouwen
van de stafkaarten van Brussel en omgeving merkte Chabert meteen dat op het
stukje Linkebeek dat bij Brussel moest worden aangehecht de boerderij van zijn
tante Mathilde gevestigd was. Tante Mathilde met haar erf en veestapel bij
Brussel! Daar kon geen sprake van zijn. De twee onderhandelaars trokken terug
naar de onderhandelingstafel, waar Tindemans ze opwachtte met de vraag die op
ieders lippen brandde: 'En?' Waarop Perin schouderophalend zuchtte: 'Tante Mathilde ne veut pas.'
Gerard De Beuckelaer, redacteur De Bron : If
you don't read the newspaper you are uninformed, if you do read the newspaper
you are misinformed. -- Mark Twain Toen dus
ook al… Maar ja, Mark Twain leefde in de tijd toen onze
dierbare vorst Leopold II door lasterlijke geruchten in de Britse en
Amerikaanse kranten over een mensonterend massamoordend uitbuitersregime in
centraal Afrika werd geplaagd. Niemand sprak van genocide – ze gooiden
toen nog niet zo met dat woord – maar het was zo ook al erg storend. Onze
koning pakte de zaak heel subtiel en typisch Belgisch aan met passende
‘geschenken’ aan enkele invloedrijke Angelsaksische journalisten. Daarop
verbeterde de situatie in Congo merkbaar, ten minste in de pers. (…) Ik vertel
dat enkel maar om diegenen die menen dat men mensen voor de daden van hun
voorvaderen verantwoordelijk kan maken een beetje tot bedachtzaamheid te
motiveren. Immers; gezien ‘s mans levenswandel, wie kan helemaal zeker zijn dat
Leopold II niet toch ergens in zijn stamboom zit?
Jean-Pierre Rondas
in Doorbraak (over het nut van de G1000 groep van David van
Reybrouck): Twee nuttige vragen had de G aan de opgekomen
burgers kunnen stellen. De eerste had moeten luiden: WAAR speelt zich het
democratische gesprek af? Op welk forum, in welke arena? De G1000 heeft het
niet aangedurfd deze vraag te stellen. Dit verzuim is de belangrijkste reden
waarom dit initiatief een stille maar snelle dood zal sterven.
De tweede nuttige vraag was niet zozeer een
overwegingsvraag, dan wel een beslissingsvraag geweest. Ze had moeten luiden:
‘Bent u van mening, ja dan nee, dat een soeverein Vlaanderen 500 dagen op een
regering had moeten wachten?’ Of, nog anders gesteld, maar dan in de vorm van
een controlevraag bij een quiz: ‘Hoeveel dagen, denkt u, zouden de Vlaamse
partijen onderling nodig hebben gehad om een regering te vormen? Kies: zes, zeven
of acht dagen?’
Rudi Vervoort Brussels minister-president
(PS° in DT 7/10): “In 2014
zit de N-VA op haar hoogtepunt, maar een compromis zullen ze nooit kunnen
sluiten. Tegen de volgende verkiezingen van 2014 zullen ze dan ook geen
geloofwaardig discours meer hebben. Ze zullen dan afgedaan worden als
babbelaars. Een partij die snel groeit, valt ook snel weer uit elkaar.”
Theo Francken, burgemeester Lubbeek, N-VA in DS: “Het Lubbeeks
Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap (PWA) heeft nog acht werknemers en
vijftien klanten, maar ook twaalf bestuurders waaraan de gemeente 3.500 euro
aan zitpenningen moet betalen”.
Pjotr
Geen opmerkingen:
Een reactie posten