ANDERS GELEZEN
Bijna iedereen blij
20 november 2009. In De Standaard uitgesmeerd over een veertiental bladzijden krijgen wij het heuglijke nieuws dat onze premier, Herman Van Rompuy, de eerste president van de Europese raad van staatshoofden en regeringsleiders is geworden. De volgende dag nog eens 18 bladzijden. Dat is meer dan in januari 2009 toen een gek in Dendermonde dood en paniek zaaide in een kinderopvanghuis. De Tijd (20/11) krijgt de krant vol met nieuws, hoewel slechts vier bladzijden gewijd werden aan deze gebeurtenis, waarvan nog een deel aan zijn opvolging als premier. De ene kwaliteitskrant is de andere niet.
Lofbetuigingen en felicitaties alom van vriend en (politieke) tegenstanders. Bij deze ook de gelukwensen van Anders Nieuws; soms akkoord, soms niet. Maar altijd in vriendschap en verdraagzaamheid.
Onder al die commentaren was er ‘Phara’ op 19 november. Zelfs Paul Goossens nu Europajournalist en niet de beste vriend van, was heel mild, ja zelfs positief. Zijn dada was dat hij niet democratisch verkozen was maar de job kreeg via gekonkelfoes op het hoogste niveau. Verder broer Eric die sprak van een hele eer om een broer en Vlaming als eerste president te hebben. Een Belg, merkte Goossens op. Ze hebben allebei gelijk, maar blijkbaar werkt het sommigen op de zenuwen als het woord Vlaming vermeld wordt ‘voor eigen gebruik’.
Ook zijn zus Tine zat erbij te glunderen maar gebruikte de geboden kans om haar eigen politiek statement te maken. Overigens heel interessant en te lezen in Knack online of in Anders Nieuws: http://anders-nieuws.blogspot.com/
In elk geval verdient hij felicitaties om als verkozen president tijdens zijn eerste persconferentie zich ook in ‘zijn moedertaal’ te richten tot de verzamelde internationale pers. Dus ook Vlaming en zo hoort het!
Bart Brinckman, chef wetstraat, schrijft onder de titel ‘Lang verwacht, stil gezwegen, nooit gedacht, toch gekregen!’ een bijdrage waarin hij de onwaarschijnlijke wendingen in de loopbaan van H Van Rompuy in beeld brengt. Hij laat ons ook een andere kant kennen: deze van iemand die zich bewust is van zijn tekortkomingen. Zo citeert hij uit een boekje dat H Van Rompuy schreef ('De binnenkant op een kier. Avonden zonder politiek' (Lannoo, 2000)) twee uitspraken over hemzelf:
'Vergeef je vijanden, maar vergeet niet hun namen, luidt een oud Brits gezegde. Het is niet zeer christelijk, maar ik heb het dikwijls toegepast.'
‘Ik vergeef veel omdat ik vergeet. Daar is geen enkele verdienste aan.’
Een beetje vreemd maar in die omstandigheden veelzeggend. Om in een ‘moment de gloire’ toch te wijzen op de kleine kantjes die de nieuwe president heeft ondanks zijn diepchristelijke overtuiging. Chagrijnig hoorde ik iemand anders zeggen. Sommigen zullen wellicht opperen dat dit typisch Vlaams is: er bestaat géén goede Vlaming zonder er een ‘maar’ aan toe te voegen.
Euro-millions
Er zijn zo van die momenten dat een mens geluk heeft. Neem nu de Lotto of nog beter de ‘euro-millions’ winnen. Daar heb je toch zelf geen verdienste aan? Maar is de verkiezing tot president een loterij of eerder een samenloop van toevallige omstandigheden, die men een beetje heeft geholpen?
Even teruggaan in de tijd, toen de Fortis affaire openbarstte in het gezicht van premier Leterme door zijn absolute drang om zichzelf publiek wit te wassen met een brief die openheid gaf maar ook vragen opriep. Op dat moment liep de ganse oppositie storm tégen Leterme maar was er nog geen sprake van een aftreden. Dan stuurt Londers, de hoogste magistraat van ons land, een ‘Persoonlijke en Vertrouwelijke’ brief naar de voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Persoonlijk en vertrouwelijk omdat het gaat over vermoedens, géén bewijzen. Herman Van Rompuy die de brief ontvangt kan nog altijd kiezen. Waarom hij koos voor het bekend maken ervan is en blijft een raadsel. Hield het verband met de persoon van Leterme? Zou hij die brief kenbaar gemaakt hebben mocht JL Dehaene premier geweest zijn? Sommigen zullen alvast verwijzen naar het diepe water tussen beiden als gevolg van het niet benoemen van zijn broer Eric tot minister. De tegenstelling binnen CD&V tussen Pro België versus Pro Vlaanderen kan eveneens meegespeeld hebben. Leterme was in elk geval al aangeschoten wild door zijn eigen blunders. Het is Van Rompuy die zelf beslist de brief uit handen te geven en zo het ontslag van Leterme bezegelt. Exit Leterme en een blijde intrede voor Van Rompuy als premier. Tegen zijn goesting. En zoals we weten, zou hij zonder premier geweest te zijn niet in aanmerking komen als kandidaat voor deze EU functie. Dan toch geen euro-millions?
Wie liegt: de kersverse president-elect of De Standaard?
Tijdens zijn eerste persconferentie benadrukt de president-elect dat hij niet graag ‘zijn land’ verlaat. Dat hij géén kandidaat was en dat hij géén stappen heeft gezet om zijn kandidatuur te promoten. Authenticiteit in plaats van marketeerpraatjes.
De dag erna volgt een dodelijke uitspraak in De Standaard (21/11), Blz 5, citaat: ‘Daags nadien (nvdr 29 oktober 2009) op de Europese top in Brussel polste het duo of de Belg die baan eventueel zou aanvaarden. De premier zag dat wel zitten, en begon aan een ronde van de hoofdsteden om zichzelf te presenteren. Hij viel in de smaak. En zo had Van Rompuy tijd genoeg om de speech in drie talen die hij gisteren aflas, op papier te zetten.’
Liegt De Standaard? Of begon de president-elec zijn mandaat met een leugen? Geen leugen uit noodzaak, want niemand stond te wachten op zijn uitspraak en blijkbaar stond niemand daar ook bij stil. A 'slip of the tongue' van een zeer verstandig president-elect?
Het kleine voorbij
Vergeten of vergeven
Een koning te rijk
Epiloog: kan iemand mij zeggen waarom er een tussenpersoon nodig is om de overdracht van de premierstoel tussen twee partijgenoten te organiseren?
Pjotr
Anders gelezen
21 november 2009
16 november 2009
Voedselhulp kan dodelijk zijn
ANDERS GELEZEN
Deze bijdrage werd opgestuurd naar DS maar werd (nog) niet gepubliceerd.
Sinds enige tijd verschijnen in DE STANDAARD regelmatig bijdragen over de zin van ontwikkelingssamenwerking. Een containerbegrip voor verschillende vormen van steunverlening aan achtergestelde regio’s of conflictgebieden: humanitaire ‘nood’hulp, structureel opbouwwerk - zowel materieel als maatschappelijk – en politieke – financiële en organisatorische - beleidsondersteuning.
WALTER ZINZEN, deskundige inzake de situatie in centraal Afrika twijfelt of we wel goed bezig zijn (DS 25/09).
BOGDAN VANDEN BERGHE, algemeen secretaris van 11.11.11, repliceert (DS 26/09): ‘Enkel en alleen hulp is niet voldoende om de problemen van de Afrikanen op te lossen. Hulp is een katalysator, die ontwikkeling kan versterken. Dat kan alleen als daarvoor een juist klimaat bestaat, zowel intern als extern’.
KAREL DE GUCHT, commissaris voor de ontwikkelingssamenwerking, pleit dan weer voor meer efficiëntie door de versnippering tegen te gaan (DS 12/11).
Dit probleem is zo complex dat diverse invalshoeken, zoals de hiervoor vermelde, allemaal juist zijn maar slechts een deel van het probleem belichten. Vandaar een toelichting geschreven vanuit een andere invalshoek: mijn ervaring als gewezen verantwoordelijke voor de bouw van een UNHCR vluchtelingenkamp in Kroatië (1992) en de samenwerking met NGO’s in Somalië (1993).
Ik begrijp volkomen het standpunt van Walter Zinzen die refereert naar de uitspraak van de Zambiaanse econome Dambisa Moyo: 'Stop met ontwikkelingshulp, het helpt toch niet'. Maar tegelijk weten we allemaal dat duidelijke uitspraken – hoe essentieel ook - in een complex dossier als dit niet noodzakelijk betekenen dat er niets meer kan of moet gebeuren. Dat zou een verkeerde conclusie zijn maar geen excuus om de zwakke kanten van de organisaties en de manier van hulpverlening, te verdoezelen.
Wellicht één van grootste knelpunten in deze problematiek is het tijdsaspect van de hulp. Wanneer we spreken over noodhulp dan denken we aan bij voorbeeld vluchtelingen die dringend een onderkomen moeten hebben voor de winter, zoals dat het geval was met Bosnische vluchtelingen in Kroatië. Of medische interventies naar aanleiding van catastrofes. Alleen tussen beide aangehaalde voorbeelden schuilt er een zeer groot verschil: daar waar de medische noodhulp op korte termijn kan stopgezet worden, is dat niet het geval met een vluchtelingenkamp; het aantal ‘winters’ is immers afhankelijk van de duur van een conflict. In het door de Belgische Genie gebouwd kamp in Kroatië verbleven vluchtelingen meerdere jaren onder het statuut van vluchteling, met alle voordelen van dien maar zonder het recht om te werken.
Noodhulp die zeer lang duurt creëert ongewild een structurele afhankelijkheid. Men ‘installeert zich in de hulpbehoevendheid’. Het bestendigt de hulpeloosheid en dat kan en mag niet de bedoeling zijn. De cruciale vraag is daarom of we op een bepaald moment moeten stoppen? Ik denk dat wij in bepaalde gevallen moeten durven JA zeggen. Maar zo’n controversiële uitspraak kan enkel mits een verantwoording.
Toen ik in Somalië geconfronteerd werd met de mensonwaardige omstandigheden van de ontheemden (inheemse vluchtelingen) en tegelijk het fantastische werk van diverse NGO’s - onder meer Artsen zonder grenzen - naar waarde kon schatten, leerde ik iets waarmee ik het toen en nu nog altijd moeilijk heb. Het besef van de beperkte eigen invalshoek op crisissituaties . Het meest schokkende verschil ging over leven en dood. Over de waarde van een mensenleven. Zo ging het verhaal rond van een clan die in ruil voor het doden van een meisje door een ander clan het recht had om hetzelfde te doen, tenzij men een prijs betaalde, uitgedrukt in kamelen; verschillend als het een jongen dan wel een meisje was.
Naast dit verhaal waren er tal van indicaties dat een mensenleven van weinig tel is. Dat de onderdrukking van de Bantoestam in de ‘Webi Jubba’ vallei niets anders dan slavernij is. Hoewel deze vruchtbare vallei een dubbele jaarlijkse oogst kon produceren nadat wij de dijken hersteld hadden en waterpompen zorgden voor drinkwater, stuurde de WFO (World Food Program van de VN) en andere NGO’s voedsel vanuit de donorlanden naar de haven van Kismayo. Dezelfde haven van waaruit inheemse boeren hun vee verscheepten naar buitenlandse bestemmingen.
Kan u zich voorstellen dat voedselhulp een pervers effect kan hebben? Dat in Somalië mannen en vrouwen dank zij deze voedselhulp niet zelf voor hun voedsel moesten werken en zo meer tijd hadden om mekaar af te maken? Dat er voedsel gestolen werd en verkocht. Dat met dat geld wapens en munitie werden gekocht. Dat de internationale gemeenschap op die manier het conflict feitelijk sponsorde?
Kan u zich voorstellen dat dank zij die voedselhulp er meer mensen gestorven zijn dan er zouden verhongerd zijn?
Zou dat ook vandaag in Oost Congo het geval zijn?
Een ander probleem dat onvoldoende uitgeklaard is maar op dezelfde oorzaak steunt - de verschillende visie tussen het Westen en de Derde Wereld - is de maatschappelijke en politiek steunverlening. Telkens opnieuw lezen en horen wij ‘hoeveel’ goed wij doen. Geld is het criterium. Fout natuurlijk. Het geeft alleen aan dat wij aan ontwikkelingssamenwerking doen volgens onze normen en vooral ook ‘marktconform’. Hiermee negeren we dat deze achtergestelde gebieden in een andere maatschappelijke ‘evolutiefase’ zitten. Denken wij dat deze bevolking méér kan dan wij ooit konden: dat ze hun geschiedenis kunnen overslaan, de inquisitie kunnen vermijden, een dictator als Jozef Stalin voorkomen, de democratie en de weldaden van de verlichting zonder evolutie zomaar kunnen omarmen. Zeer kortzichtig en zelfs arrogant van onzentwege.
EU commissaris Karel De Gucht mag dan om pragmatische redenen focussen op meer efficiëntie, naar mijn aanvoelen is zijn voornaamste bedenking dat deze hulp – onder welke vorm dan ook - nooit de eigen inzet mag vervangen. Daar zou ik alleen willen aan toevoegen dat we moeten leren geduld hebben – ook als dat mensenlevens kost op korte termijn - hen de tijd geven om hun eigen maatschappij op te bouwen volgens eigen inzichten. Met bescheidenheid erkennen dat een mensenmaatschappij de kracht puurt uit haar tradities, net als een boom de levenskracht haalt uit de bodem waarin hij verankerd is.
Tenzij, tenzij wij deze volkeren opnieuw willen koloniseren, overigens de meest efficiënte vorm van ontwikkelingshulp tot nog toe.
Pierre Therie
Gewezen verantwoordelijke voor de bouw van een vluchtelingenkamp, Savudrija, Kroatië
Gewezen stafchef van het Belgisch detachement te Kismayo, Somalië
Deze bijdrage werd opgestuurd naar DS maar werd (nog) niet gepubliceerd.
Sinds enige tijd verschijnen in DE STANDAARD regelmatig bijdragen over de zin van ontwikkelingssamenwerking. Een containerbegrip voor verschillende vormen van steunverlening aan achtergestelde regio’s of conflictgebieden: humanitaire ‘nood’hulp, structureel opbouwwerk - zowel materieel als maatschappelijk – en politieke – financiële en organisatorische - beleidsondersteuning.
WALTER ZINZEN, deskundige inzake de situatie in centraal Afrika twijfelt of we wel goed bezig zijn (DS 25/09).
BOGDAN VANDEN BERGHE, algemeen secretaris van 11.11.11, repliceert (DS 26/09): ‘Enkel en alleen hulp is niet voldoende om de problemen van de Afrikanen op te lossen. Hulp is een katalysator, die ontwikkeling kan versterken. Dat kan alleen als daarvoor een juist klimaat bestaat, zowel intern als extern’.
KAREL DE GUCHT, commissaris voor de ontwikkelingssamenwerking, pleit dan weer voor meer efficiëntie door de versnippering tegen te gaan (DS 12/11).
Dit probleem is zo complex dat diverse invalshoeken, zoals de hiervoor vermelde, allemaal juist zijn maar slechts een deel van het probleem belichten. Vandaar een toelichting geschreven vanuit een andere invalshoek: mijn ervaring als gewezen verantwoordelijke voor de bouw van een UNHCR vluchtelingenkamp in Kroatië (1992) en de samenwerking met NGO’s in Somalië (1993).
Ik begrijp volkomen het standpunt van Walter Zinzen die refereert naar de uitspraak van de Zambiaanse econome Dambisa Moyo: 'Stop met ontwikkelingshulp, het helpt toch niet'. Maar tegelijk weten we allemaal dat duidelijke uitspraken – hoe essentieel ook - in een complex dossier als dit niet noodzakelijk betekenen dat er niets meer kan of moet gebeuren. Dat zou een verkeerde conclusie zijn maar geen excuus om de zwakke kanten van de organisaties en de manier van hulpverlening, te verdoezelen.
Wellicht één van grootste knelpunten in deze problematiek is het tijdsaspect van de hulp. Wanneer we spreken over noodhulp dan denken we aan bij voorbeeld vluchtelingen die dringend een onderkomen moeten hebben voor de winter, zoals dat het geval was met Bosnische vluchtelingen in Kroatië. Of medische interventies naar aanleiding van catastrofes. Alleen tussen beide aangehaalde voorbeelden schuilt er een zeer groot verschil: daar waar de medische noodhulp op korte termijn kan stopgezet worden, is dat niet het geval met een vluchtelingenkamp; het aantal ‘winters’ is immers afhankelijk van de duur van een conflict. In het door de Belgische Genie gebouwd kamp in Kroatië verbleven vluchtelingen meerdere jaren onder het statuut van vluchteling, met alle voordelen van dien maar zonder het recht om te werken.
Noodhulp die zeer lang duurt creëert ongewild een structurele afhankelijkheid. Men ‘installeert zich in de hulpbehoevendheid’. Het bestendigt de hulpeloosheid en dat kan en mag niet de bedoeling zijn. De cruciale vraag is daarom of we op een bepaald moment moeten stoppen? Ik denk dat wij in bepaalde gevallen moeten durven JA zeggen. Maar zo’n controversiële uitspraak kan enkel mits een verantwoording.
Toen ik in Somalië geconfronteerd werd met de mensonwaardige omstandigheden van de ontheemden (inheemse vluchtelingen) en tegelijk het fantastische werk van diverse NGO’s - onder meer Artsen zonder grenzen - naar waarde kon schatten, leerde ik iets waarmee ik het toen en nu nog altijd moeilijk heb. Het besef van de beperkte eigen invalshoek op crisissituaties . Het meest schokkende verschil ging over leven en dood. Over de waarde van een mensenleven. Zo ging het verhaal rond van een clan die in ruil voor het doden van een meisje door een ander clan het recht had om hetzelfde te doen, tenzij men een prijs betaalde, uitgedrukt in kamelen; verschillend als het een jongen dan wel een meisje was.
Naast dit verhaal waren er tal van indicaties dat een mensenleven van weinig tel is. Dat de onderdrukking van de Bantoestam in de ‘Webi Jubba’ vallei niets anders dan slavernij is. Hoewel deze vruchtbare vallei een dubbele jaarlijkse oogst kon produceren nadat wij de dijken hersteld hadden en waterpompen zorgden voor drinkwater, stuurde de WFO (World Food Program van de VN) en andere NGO’s voedsel vanuit de donorlanden naar de haven van Kismayo. Dezelfde haven van waaruit inheemse boeren hun vee verscheepten naar buitenlandse bestemmingen.
Kan u zich voorstellen dat voedselhulp een pervers effect kan hebben? Dat in Somalië mannen en vrouwen dank zij deze voedselhulp niet zelf voor hun voedsel moesten werken en zo meer tijd hadden om mekaar af te maken? Dat er voedsel gestolen werd en verkocht. Dat met dat geld wapens en munitie werden gekocht. Dat de internationale gemeenschap op die manier het conflict feitelijk sponsorde?
Kan u zich voorstellen dat dank zij die voedselhulp er meer mensen gestorven zijn dan er zouden verhongerd zijn?
Zou dat ook vandaag in Oost Congo het geval zijn?
Een ander probleem dat onvoldoende uitgeklaard is maar op dezelfde oorzaak steunt - de verschillende visie tussen het Westen en de Derde Wereld - is de maatschappelijke en politiek steunverlening. Telkens opnieuw lezen en horen wij ‘hoeveel’ goed wij doen. Geld is het criterium. Fout natuurlijk. Het geeft alleen aan dat wij aan ontwikkelingssamenwerking doen volgens onze normen en vooral ook ‘marktconform’. Hiermee negeren we dat deze achtergestelde gebieden in een andere maatschappelijke ‘evolutiefase’ zitten. Denken wij dat deze bevolking méér kan dan wij ooit konden: dat ze hun geschiedenis kunnen overslaan, de inquisitie kunnen vermijden, een dictator als Jozef Stalin voorkomen, de democratie en de weldaden van de verlichting zonder evolutie zomaar kunnen omarmen. Zeer kortzichtig en zelfs arrogant van onzentwege.
EU commissaris Karel De Gucht mag dan om pragmatische redenen focussen op meer efficiëntie, naar mijn aanvoelen is zijn voornaamste bedenking dat deze hulp – onder welke vorm dan ook - nooit de eigen inzet mag vervangen. Daar zou ik alleen willen aan toevoegen dat we moeten leren geduld hebben – ook als dat mensenlevens kost op korte termijn - hen de tijd geven om hun eigen maatschappij op te bouwen volgens eigen inzichten. Met bescheidenheid erkennen dat een mensenmaatschappij de kracht puurt uit haar tradities, net als een boom de levenskracht haalt uit de bodem waarin hij verankerd is.
Tenzij, tenzij wij deze volkeren opnieuw willen koloniseren, overigens de meest efficiënte vorm van ontwikkelingshulp tot nog toe.
Pierre Therie
Gewezen verantwoordelijke voor de bouw van een vluchtelingenkamp, Savudrija, Kroatië
Gewezen stafchef van het Belgisch detachement te Kismayo, Somalië
Abonneren op:
Posts (Atom)
