MEDIA EN
POLITIEK ANDERS GELEZEN
Lampedusa
was geen echt drama
Onder de vele commentaren over de dramatische verdrinking
van een grote groep vluchtelingen nabij het Italiaanse eiland Lampedusa, verwijs
ik naar een bijdrage in DS (07/10), waarin Tinneke Beeckman de ervaringen
van Rony Brauman aanhaalt. Diens ontslag
als voorzitter van Artsen zonder Grenzen, was het gevolg van zijn persoonlijke
terreinervaringen. Beeckman schrijft hierover het volgende: “Tijdens de
Ethiopische hongersnood eind jaren tachtig bouwde Brauman tentenkampen en
veldhospitalen. Tot hij besefte dat de Ethiopische regering onder het mom van
een humanitaire ramp gedwongen volksverhuizingen organiseerde, en mensen ertoe
aanzette hun land te verlaten. Toen Brauman die stalinistische logica inzag,
meende hij dat zijn goed bedoelde hulp was ontaard in medewerking aan massaal
georganiseerd geweld. Voortwerken betekende de objectieve bondgenoot worden van
criminelen. Brauman wou zijn verantwoordelijkheid niet langer ontlopen. Die
kampen verder uitbouwen impliceerde elk kritisch denken opschorten en de
verantwoordelijkheid doorschuiven naar een hoger, abstracter niveau (de Verenigde
Naties, de Europese Unie)”. Beeckman besluit haar bijdrage met volgende
uitspraak: “Wie er dus van overtuigd is door acties het probleem van het kwaad
te ontlopen, dreigt een jonge Brauman te worden: met de beste bedoelingen
participerend aan een criminele logica, die de idealistische activist slechts
ter plekke begrijpt. Zelfs voor wie wegkijken geen morele optie vindt, blijft
doordacht handelen een aartsmoeilijke opdracht”.
Indien drama’s zoals Lampedusa wel echte drama’s zouden zijn,
dan zouden ze veel meer teweegbrengen dan een kortstondige mediatieke opstoot.
Dan zouden alle voorgaande drama’s al ten minste gezorgd hebben voor een debat
ten gronde. Een debat dat de oorzaken blootlegt. Waarom zoveel mensen zulke
grote risico’s nemen om hun land en familie te verlaten. Hierover valt heel
veel te schrijven, maar toch even aandacht voor enkele cruciale aspecten waar
een taboe op rust.
De risico’s op overlijden worden door Europeanen die een
welvarend leven leiden ervaren als dramatisch. Veel erger dus dan voor
sukkelaars die nauwelijks iets te verliezen hebben. Het verklaart de emotionele
maar tegelijk vrijblijvende reacties op drama’s zoals Lampedusa. Het enige waar
we vanuit onze luxueuze situatie toe in staat waren en blijven, is financiële
steun geven om aan symptoombestrijding te doen via humanitaire hulp. Indien we
zouden aanvaarden dat de dood in veel Afrikaanse landen een alledaags feit is,
dan zouden we ook beter begrijpen waarom mensen die risico’s nemen. Dan zouden
we misschien ook beseffen dat ze heel goed weten dat ze zichzelf in gevaar
brengen en het ons niet kwalijk nemen wanneer het verkeerd loopt. Het negeren
van dit cultuurverschil is ook de oorzaak waarom beleidsverantwoordelijken
enkel de mensenhandelaars viseren die grof geld verdienen aan deze
vluchtelingen. Terwijl ze nauwelijks durven ingaan tegen de leiders van die
landen, de ware schuldigen. Integendeel door hen geld toe te stoppen
(ontwikkelingsgelden!), verworden onze politieke leiders – in het beste geval -
tot wat ooit de jonge Brauman was: een misbruikte idealist die meewerkt aan de
toenemende exodus. In het slechtste
geval is het puur kolonialisme ter verdediging van de economische
(staats)belangen.
Dweilen met de kraan open
Toen het Schengen-akkoord een binnenlandse ruimte zonder
grenzen creëerde, werd de last van de immigratie afgewenteld op de
‘grensstaten’. Schengen werd een schaamlap om bij elke ramp met onbegrip te
reageren op de situaties in deze landen. Oostenrijk werd na de val van de
Berlijnse muur overspoeld door economische vluchtelingen uit het Oostblok. Het
resulteerde in de opkomst van extreem rechts. In Griekenland doet zich nu
hetzelfde fenomeen voor en toch slagen de landen die door dit akkoord minder
problemen kennen, waaronder België, er enkel in om met opgeheven vingertje de
racistische opstoten in die probleemregio’s te bekritiseren. Herinner u de
hetze die buitenland minister Michel en defensieminister Flahaut ontketenden omdat
de Oostenrijkse bevolking het aangedurfd had om voor extreem rechts te kiezen.
Vanzelfsprekend moeten bootvluchtelingen in nood geholpen
worden. De vraag is echter wat we met de geredden moeten doen: opnemen of ze
terugsturen. In het eerste geval stimuleren we de aan gang zijnde exodus, in
het tweede geval – hoe erg ook – kunnen we deze onmenselijke martelgang
ontmoedigen. Dat is naar mijn aanvoelen de uiterst moeilijke keuze waar we voor
staan. Onafgezien deze keuze, blijft het dweilen met de kraan open zolang de
Afrikaanse corrupte regimes niet voor hun verantwoordelijkheid worden geplaatst.
Naast de desastreuze economische situatie in Afrika, wordt
Oostelijk en Centraal Afrika bedreigd door een fundamentalistische islamisering.
Nochtans zou het stilaan bij iedereen moeten dagen dat een clash met de
Islamfundamentalisten beter aangepakt wordt vóór ze zich volledig meester maken
van nog meer landen en hun natuurlijke rijkdommen. Rijkdommen die vandaag vanuit een kortzichtig
opportunisme reden zijn voor het wegkijken.
Blijf er weg of doe iets ten gronde
Er zijn niet veel mogelijkheden om duurzame oplossingen te
vinden voor dit allesomvattend maatschappelijk probleem. Maar één ding staat
vast: willen we nog meer drama’s vermijden, dan kunnen we niet langer de uitzichtloze
situatie in verschillende Afrikaanse landen negeren. We hebben er allemaal belang
bij dat deze landen een menswaardig bestaan kunnen bieden aan hun inwoners. En
als we niets ten gronde willen doen, dan blijven we er beter helemaal weg. Beter
dan het blijven pamperen van de hoofdverantwoordelijken voor de onmenselijke
situatie.
Twee factoren zouden op zijn minst kunnen bijdragen tot een
duurzame oplossing:
(1) de cultuurverschillen aanvaarden zonder ons te
verliezen in opgeklopte oppervlakkigheid. Emotionele reacties omwille van de
gruwelijke beelden leiden nergens toe. Dat zou de les moeten uit de
interventies in Somalië, anno 1993 en volgende jaren.
(2) Het stimuleren van het besef dat wie kiest voor een
potentaat achteraf niet moet klagen over
verdrukking en dat wie een burgeroorlog wil
er ook de doden moet bij nemen.
Tegenover het wegblijven staat een alternatief: een actieve
desnoods agressieve politiek voeren tegen elk bewind dat oorzaak is van de
exodus. Dictators die de democratie geweld aandoen hebben geen recht op
diezelfde democratische regels om hun misdaden tegen de mensheid ongemoeid te
laten. Extremistische (islamitische) regimes mogen geen vrije baan krijgen. Er
zijn oorlogen gevoerd voor veel minder nobele doelen.
Citaten van de week
Rik Torfs in dS 15/10) naar aanleiding
van het boek geschreven door gewezen ACW-minister Steven Vanackere: “Op een aantal gebieden vind ik de
oud-minister te mild voor de politieke wereld. Zo brengt hij veel begrip op
voor partijtucht. ‘Partijen hebben wel degelijk hun nut als bewakers van
ideologische coherentie’, schrijft hij. Van ideologische belangstelling heb ik
in de politiek nooit veel gemerkt, Steven Vanackere behoort bij de gelukkige
uitzonderingen. Laten we toch gewoon toegeven dat partijtucht door
machtsargumenten is ingegeven. … De particratie verhindert waarachtige
participatie. Bij verkiezingen gaan mensen niet gewoon stemmen, maar geven ze
hun stem af aan politieke partijen wier interne besluitvorming niet transparant
en niet democratisch is. Iedereen voelt dat. Maar de moed ontbreekt om daar
iets aan te doen. Bij alle partijen overigens, niet alleen bij de traditionele.
Beseft Steven Vanackere dat?”
Dirk-Jan van Baar op 14 oktober in
Dagelijkse Standaard.NL: “Ik ben een
liefhebber van absurdistische ideeën, maar niet voor het landsbestuur. Daarom
raak ik altijd snel geïrriteerd door Vlaamse intellectuelen, die die dingen
graag door elkaar halen. Het zal best dat de wereld (en vooral België) absurd
in elkaar zit, maar dat wil nog niet zeggen dat elk streven naar orde vergeefs
is. Mij stoort de quasi-diepzinnigheid van (linksige) Vlamingen die zich met
hun 'anarchisme' zowel boven België als boven Vlaanderen stellen. Volgens mij
leidt dat tot elitair nihilisme. … Elitair nihilisme, de
duistere keerzijde van populisme. En eigenlijk een veel ernstiger ziekte, want
intellectuele en politieke elites hebben de pretentie het beter te weten. Dat
maken ze met hun leuke, speelse, grillige en absurdistische ideetjes allerminst
waar. Ondertussen snakt het Nederlandse volk naar ernst en helder leiderschap,
dat gezag uitstraalt en geen mallotige willekeur. We zijn hier het land van
Kuifje niet...”
dS weet niet goed raad met de eigen peiling
Peter De Lobel (12/10 in dS): ‘De N-VA blijft de grootste
partij.’ Zo zou een optimistische N-VA-militant de uitslag van de nieuwe
peiling van De Standaard en VRT kunnen samenvatten. En ja, die
vaststelling klopt, maar ‘de N-VA krijgt lelijke oplawaai’ ligt toch net iets
dichter bij de waarheid. Want de partij van Antwerps burgemeester annex
partijvoorzitter Bart De Wever verliest maar liefst 4,2 procent ten opzichte
van de vorige DS/VRT-peiling en strandt op 27,9 procent. Tegenover de peiling
van oktober 2012 moet de N-VA zelfs 8,4 procent prijsgeven.
Bart Sturtewagen (14/10 in dS): De jongste peiling van De
Standaard/VRT katapulteert ons terug naar 2010. Althans wat de cijfers betreft.
Want de interpretatie is totaal anders. Statistisch gezien scoort de N-VA
precies even hoog, terwijl de drie traditionele partijen samen nog steeds
minder dan de helft van de kiesintenties halen. Maar de lezing is dat de partij
van Bart De Wever, in vergelijking met eerdere peilingen, lood in de vleugels
heeft en dat de Vlaamse partijen die federaal meebesturen met Elio Di Rupo daar
stilaan vruchten van plukken.
Anders gelezen, is het
toch opvallend dat de grote individuele winnaar Maggie De Block is. Met een
beleid dat probeert het totaal mislukte immigratiebeleid van de eigen
voorgangers (Paars) recht te trekken. Wie dus
denkt dat er geen stemmen te winnen zijn met het migrantenprobleem zit er ferm
naast.
Willly
Claes bij het overlijden van Wilfried Martens op de Radio: "Wilfried, je
bent Premier geworden omwille van je Flamingantisme en je bent het gebleven
omdat je het tegenovergestelde gedaan hebt". Yves Leterme had minder geluk.
Pjotr
Geen opmerkingen:
Een reactie posten