MEDIA EN
POLITIEK ANDERS GELEZEN
Er is al heel veel inkt gevloeid over het neerschieten van een
Russische Sukhoi – SU24 door Turkse F16’s. Een weliswaar symbolisch geladen,
maar nog altijd maar een van de vele incidenten in een conflict waar we het
laatste nog niet van weten.
Vooraf
Dat Syrië
een wespennest is waar heel veel partijen verwikkeld zijn in een strijd op
leven en dood, weten we. We weten ook dat het begon als een intern en vreedzaam
protest tegen het autoritaire regime van president Bashar al-Assad. De bloedige
repressie escaleerde tot een burgeroorlog, die door externe inmenging
uitgroeide tot een regionaal conflict. De regio werd een broeinest voor
terroristen die ervoor zorgden dat deze vuile ‘oorlog’ een wereldwijd probleem
werd. Het hek is van de dam, er zijn zo veel belangen in het spel, te veel
spelers en ego’s: een voorspel met alle ingrediënten voor een wereldoorlog.
Hadden we maar die oude ‘containment’ doctrine tijdig boven gehaald, in plaats
van een deel van het probleem te worden.
Een religieuze strijd
En dan
begint de onzekerheid. Over de rol van externe machten die ervoor gezorgd
hebben dat de Syrische burgoorlog tussen het regime van al-Assad en de
aanvankelijk enkel Syrische opstandelingen, gekaapt werd door
moslimextremisten. Maar zijn het alleen Al Qaida en andere extremistische
Islamgroeperingen, en IS die het conflict aangrepen om hun eigen doelstellingen
te realiseren? Niemand die dat nog gelooft.
De
religieuze tegenstellingen tussen soennieten en sjiieten hebben ervoor gezorgd
dat er een politieke dimensie bij kwam en staten waar deze stromingen sterk
staan, kamp kozen: de soennieten voor de opstandelingen (o.a. Saoedi-Arabië),
en de sjiieten voor Bashar al-Assad (o.a. Iran). Maar of ze dat alleen deden
omwille van religieuze redenen is hoogst twijfelachtig.
Economische belangen
Over de
economische belangen (gas en olie) die in dit conflict zonder de minste twijfel
een belangrijke rol spelen schreef dr TEW Marc Rabaey een zeer interessant
historisch overzicht dat u hier kan lezen. Maar zoals hijzelf aangeeft in zijn
conclusie, is ook dat slechts onderdeel in een conflict waar blijkbaar diverse
aspecten met elk hun eigen logica samen komen “Hebben we nu alles van de crisis in Syrië kunnen verklaren? Alsook de
rol van Rusland in gans dit verhaal? Bijlange niet. Dit komt voornamelijk door
de complexiteit van de interacties door verschillende partijen waarbij acties
vaak tegelijkertijd oorzaken en gevolgen zijn.
De economische belangen zijn gigantisch en worden versterkt doordat
andere tegenstellingen ook hier zorgen voor ‘kampvorming’. De VS, Rusland en
China, elk met hun eventuele partners of vazallen, hebben elk hun politieke
agenda.
Een politiek strijd
Wie de kaart
van het Midden Oosten vanop een ietwat grotere afstand bekijkt, ziet vier
dominerende spelers, Turkije, Iran, Saoedi-Arabië en Egypte, die zowat een
cirkel vormen rond een kunstmatig verdeeld middengebied met de grotendeels
vernielde staten, Syrië en Irak, een gebied in permanente staat van terreur:
Libanon, Israël/Palestina en één oase, Jordanië.
Een eerste
vaststelling is dat geen van die vier grotere regionale spelers een politieke
leidersrol kan claimen, waardoor de versnippering niet kan aangepakt worden.
Maar erger voor de toekomst is de tweede vaststelling, namelijk dat deze
spelers ook geen gemeenschappelijk belang hebben bij een herverdeling van de
macht in het centrum. De manier waarop ze omspringen met de vluchtelingen uit
deze vernielde staten geeft aan dat ze ook weinig inspanningen zullen doen voor
de wederopbouw ervan. Dat wordt een gigantische opdracht, waarbij we voor ogen
moeten houden dat in een burgeroorlog alle burgers kamp kozen en de haat alom
tegenwoordig is. Tenslotte kunnen en zullen ze terecht verwijzen naar de rol
die het Westen speelde in het verleden en naar de VS die door hun recent
militair optreden de regio destabiliseerden in naam van de democratie.
Staatsgrenzen
Meermaals
wezen we op de kunstmatige grenzen die gemeenschappen verdeelden of staatloos
maakten (Koerden). In Knack en ’t Pallieterke verschenen recent ook artikels
die verwijzen naar deze historische vergissing: de Sykes-Picot overeenkomst waarbij het noordelijk deel (oa
Zuid-Oost Turkijë, Irak, Syrië en Libanon) binnen de invloedssfeer kwam van de
Fransen, terwijl de Engelsen de zuidelijke gebieden (Zuid Irak en een strook
langs de Middellandse zee) kregen. Rusland kreeg via de ‘Turkish Straits’
toegang tot de Middellandse Zee.
Met het
teloorgaan van de politieke en militaire macht van Frankrijk en Groot
Brittannië (en de terreinkennis) zijn ze vandaag ook geen spelers meer die daar
iets zouden kunnen aan veranderen. En de wereldspelers, de VS, Rusland en China
zijn helemaal niet geïnteresseerd in dat wespennest, alleen in de bescherming
van hun nationale belangen die eerder gediend zijn met de tegenstellingen.
In de
artikels die ik las maakt men trouwens dezelfde fout als voorheen. Opnieuw denkt
men dat WIJ aan de tekentafel mogen zitten om nieuwe grenzen uit te tekenen. In
de edito van ’t Pallieterke doet men een concreet voorstel voor de opsplitsing
van Syrië: een alawitische rompstaat en een staatkundige soennitische entiteit.
Zo simpel kan het leven zijn, wanneer men naar het Midden Oosten kijkt vanuit
Vlaanderen.
Militaire zandbak
Met hun
olie-inkomsten konden de grote spelers zich ook een groot wapenarsenaal
permitteren. Het was en is aanschuiven voor de lobbyisten van de grote
wapenproducenten. Vooral de Amerikaanse, maar ook de Franse wapenindustrie is
er heel actief. En dat bij dergelijke contracten elke morele afweging totaal
irrelevant is, maakt het allemaal zo pijnlijk.
De
hypocrisie van Frankrijk, om het bij Europa te houden, het land van Liberté,
Fraternité en Egalité, onder socialistische leiding maakt dat Frankrijk
zichzelf totaal ongeschikt maakte om er ooit nog een positieve rol te kunnen
spelen.
Dat nu
eindelijk ook de VS begrepen hebben dat het sturen van grondtroepen in de
militaire zandbak, die heel het Midden Oosten geworden is, totaal geen zin
heeft en de toestand alleen maar zal verergeren, blijft er als enige optie deze
waarover niemand binnen het politiek-correct establishment durft te spreken: de
bescheidenheid opbrengen en toegeven dat we ons daar collectief al genoeg
vergist hebben in naam van de ‘maakbare’ wereld en de ‘democratie’.
Zo lang dat
niet gebeurt is er geen reden voor een hoopvolle boodschap, en dus ook geen
reden om er over te schrijven.
Pjotr
Geen opmerkingen:
Een reactie posten