MEDIA ENPOLITIEK ANDERS GELEZEN
De vluchtelingencrisis maakt alvast één ding
duidelijk: Europa holt achter de feiten aan en moet dringend het initiatief
hernemen wil het tot een duurzame oplossing komen.
Wie niet voorziet moet ten minste
de moed hebben om het probleem op te lossen wanneer het zich stelt.
Wakker
worden
Europa en België zijn niet sterk in het voorzien van
problemen, laat staan ze voorkomen. Dat belet niet dat er politieke oplossingen
zijn voor de vluchtelingencrisis. Alleen ontbreekt het aan zelfbewustheid en
realiteitszin.
Laten we eerlijk zijn, de vluchtelingencrisis konden we al
jaren geleden zien aankomen. De overvolle vluchtelingenkampen in de nabijheid
van het oorlogsgebied, Syrië en Irak, bleven een ver-van-mijn-bed-show en dus werd
het geen ‘hot news’. De Westerse politieke wereld –de VS en Europa – prijsden
zich gelukkig dat ‘ze’ mekaar aan het
bekampen waren en wij (nog) niet geconfronteerd werden met de gevolgen van het
menselijk drama dat zich afspeelde in deze regio. Men had het over een
machtsvacuüm, terwijl het leven voor de inwoners een hel werd. Want, in tegenstelling
tot een reguliere oorlog die vooral uitgevochten wordt tussen legers, is een
burgeroorlog zoveel erger voor de burgerbevolking. Is er nog iemand die zich
afvraagt wie verantwoordelijk is voor de destabilisatie van Irak en Syrië?
Maar ook al kennen we de antwoorden op deze vragen, vandaag
telt slecht één ding: wat kunnen we doen op korte termijn om ook op lange
termijn een antwoord te hebben op het probleem dat zich gisteren al stelde?
Een
Europese uitdaging
De massale toestroom van vluchtelingen zet de ganse EU onder
druk. Vooral omdat opnieuw blijkt hoe verscheiden de lidstaten reageren op deze
crisis. Door deze crisis worden de lidstaten echter geconfronteerd met hun
eigen beperkingen en klinkt de roep om solidariteit onder de leden steeds
luider. Is dat geen opportuniteit om te bewijzen dat de EU alle lidstaten kan
verenigen? Door een migratiebeleid te voeren dat tegemoet komt aan de
mogelijkheden van alle lidstaten? Door rekening te houden met de beperkingen
van de eigen capaciteiten? Sta op Europa en wandel!
De Duitse Bondskanselier Angela Merkel wordt steeds meer de
facto de kanselier van Europa. Ze durft ook de eigen achterban tegen de haren
strijken. Maar Merkel zal meer moeten doen. Ze zal ook moeten rekening houden
met het feit dat Europa niet alleen bestaat uit gedisciplineerde Duitsers en de
problemen van de andere landen altijd een rem zullen zijn op het streven naar
méér Europa. Vooral sinds de EU steeds meer een regelneef werd, maar nooit in
staat was een globale visie voor de toekomst van Europa te ontwikkelen.
De vluchtelingencrisis heeft één positief aspect: de ganse
EU wordt gelijktijdig onder druk gezet. We hebben geen gemeenschappelijke
vijand maar wel een gemeenschappelijke uitdaging. En ditmaal hebben we zelfs de middelen om
autonoom van deze uitdaging een opportuniteit te maken. Vooral pragmatisme,
durven en doen, kan het antwoord zijn op de vluchtelingencrisis.
Durven
prioriteiten stellen
Naast de oorlogsvluchtelingen zijn er de migranten die om
allerlei redenen eveneens Europa binnen willen. Op zoek naar een beter leven.
Uit alle armere regio’s, vooral uit Afrika, komen gelukzoekers af op het rijke
Europa. Daar is op zich niets mis mee, want migraties zijn van alle tijden.
Alleen is zelfs het rijke Europa niet in staat om iedereen zo maar op te nemen.
Er moeten dringend Europese prioriteiten komen, willen we een draagvlak behouden
voor de noodzakelijke solidariteit.
Fort
Europa en het paard van Troje
Laten we vooral niet naïef zijn: samen met de
oorlogsvluchtelingen uit Syrië en Irak komen ook potentiële terroristen naar
Europa. Daar moeten we dus rekening mee houden. Maar het kan evenmin een
argument zijn om zich te onttrekken aan de internationale overeenkomsten. Om
dit probleem onder controle te houden is het nodig de ‘binnenlandse veiligheid’
te versterken.
Maar ook de buitengrenzen moeten gecontroleerd worden. Een
fort Europa is utopie en daarenboven niet gewenst. Maar met prikkeldraad houdt
men geen wanhopige mensen (en opportunisten) tegen. Daarvoor is een krachtdadig
beleid noodzakelijk dat niet aarzelt mensen terug te sturen die ongecontroleerd
door de mazen van het net glipten.
Vandaag is chaos troef en de goedbedoelde hulp van veel
burgers mag dan een gewaardeerde blijk van solidariteit zijn, meestal is deze
in de praktijk niet efficiënt en is de nood aan een professionele aanpak van de
crisis, essentieel.
DE EU en de lidstaten moeten
opnieuw greep krijgen op de situatie in plaats van ze te ondergaan.
Daarvoor moeten en kunnen we een weldoordacht en krachtdadig
initiatief nemen.
Twee maatregelen dringen zich op:
(1) Een
tijdelijke opnamestop voor migranten, personen die niet vallen onder het
statuur van vluchteling. Economische en politieke argumenten volstaan tijdelijk
niet meer.
(2) Controle
van de oorlogsvluchtelingen buiten de EU-grenzen.
Deze laatste maatregel kan men realiseren door zelf
vluchtelingenopvang te organiseren in de buurlanden van het conflictgebied en
daar zowel de controle op de identiteit (ook vingerafdrukken) uit te voeren als
de verdere procedure voor opname in de EU op te starten. Door zelf het
transport te organiseren vanuit deze kampen naar de EU-landen van opvang, kan
men veel leed voorkomen.En tegelijk ervoor zorgen dat wie deze weg niet volgt,
onverbiddelijk wordt teruggestuurd naar een van deze tijdelijke opvangcentra
(daarvoor kunnen dezelfde transportmiddelen gebruikt worden). Elk land van opvang
weet dus al vooraf wie de vluchtelingen zijn en kan veel sneller de procedure
van inburgering en integratie in gang zetten.
Deze pragmatische maatregelen hebben alvast het voordeel dat
Europa deze kan implementeren zonder externe steun. We zullen zelfs de
tegenstanders in dit conflict niet tegen ons in het harnas jagen. De buurlanden
die nu overstelpt worden door de vluchtelingen zullen ons graag zien komen. En
voor de veiligheid van deze omvangrijke humanitaire operatie volstaan zelfs
onze Europese militaire capaciteiten.
Ten
oorlog
Om het probleem van de vluchtelingenstroom ten gronde aan te
pakken suggereerde Wouter Beke, voorzitter CD&V, om een oorlog te beginnen
tegen de IS. Blijkbaar is het besef er nog niet, dat de Westerse militaire
interventies in Libië en Afghanistan (waar wij aan deelnamen) en de oorlog in
Irak precies gezorgd hebben voor een machtsvacuüm en de chaos die er het gevolg
van is.
Het is een utopie te denken dat Europa in staat zou zijn om
hier een dominante rol te kunnen spelen. Laat staan dat het ook een goede
oplossing zou zijn voor de toekomst. Defensieminister Vandeput liet alvast
optekenen op Knack online, ‘dat er ‘boots on the ground’ zullen nodig zijn,
maar ook ‘dat wij alleen maar zullen deelnemen aan de nazorg, humanitaire
hulp’. Met de huidige mogelijkheden van defensie is dat overigens de enige
realistische optie. Gewezen defensieminister André Flahaut zal het graag
gelezen hebben.
Maar welke lokale autoriteit kan na de oorlog in Syrië bouwen
aan een vreedzaam samenleven? Niet het regime van president Bashar
Hafiz al-Assad (niet
enkel de president, maar de volledige politieke en militaire top van Syrië) hebben
bij een groot deel van de bevolking elk draagvlak verloren. Verder is er geen
enkele andere strijdende partij in het conflict die ook maar aanspraak kan
maken op de macht om een nieuwe staat uit te bouwen. Nieuwe staat die
daarenboven de sharia en het islamfundamentalisme zal koesteren en een
potentiële vijand is Europa en elk niet-moslim land. Kortom de piste van een
oorlog zal naar mijn aanvoelen enkel leiden tot een verdere desintegratie en
nog meer chaos.
Het zal ook de tegenstellingen tussen de VS en Rusland
verdiepen en kan Europa meesleuren in een uitdijend conflict waar we helemaal
niet de militaire middelen voor hebben en zodoende het grootste slachtoffer
zullen van worden.
Diplomatie
Wanneer niemand geïnteresseerd is in vrede – en dat is
helaas het geval in het Midden Oosten – dan zal het niet de Europese diplomatie
zijn die kan zorgen voor een oplossing. Het probleem is door de wisselende
coalities en tegengestelde belangen totaal verrot en zoals altijd zijn het de
gewone mensen die daar jarenlang onder zullen lijden. Placebo’s volstaan niet,
soms is uitzieken de enige uitweg.
Wie eraan verdient is veel
machtiger dan het lijdende volk. Dat was altijd zo. De aard van het beestje.
Pjotr
Geen opmerkingen:
Een reactie posten