Het succes van een partij

 

Bezin eer ge begint


MEDIA EN POLITIEK   ANDERS GELEZEN

 

Deel 1 Het succes van een partij

 

 

Bezin eer ge begint, bundelt drie artikels over de resultaten van de verkiezingen. (1) Het succes van een partij (2) Belangrijke Vlaamse dossiers (3) Pleidooi voor een rechtvaardiger zetelverdeling.

 

Het succes van de N-VA

 

In de vele analyses Vande mogelijke regeringscombinaties op basis van de verkiezingsresultaten blijft het vooral bij ‘wishful thinking’. Wat de cijfers met zekerheid zeggen is dat er geen enkele partij incontournable is en dat de grote winnaar op federaal en Vlaams niveau de N-VA is. Bij de traditionele partijen zijn de verschuivingen niet groot maar neemt hun politiek gewicht toch toe omdat ze zowel federaal als Vlaams een meerderheid behalen. Dat is dus iets beter dan in 2010

 

Er is één opvallende verschuiving van stemmen die belangrijk is voor een goed begrip van het succes van de N-VA. Veel kiezers van het Vlaams belang (dat federaal 258.951 stemmen verliest en Vlaams 379.724) liepen over naar de N-VA, dat op beide niveaus grote winst  boekte (federaal + 230.797 stemmen en die in het Vlaams parlement een gigantische sprong maakt). Het succes van de politieke partij N-VA is daarom geen succes voor de Vlaamse beweging in haar geheel.

 

Vijf jaar geleden schreef ik een ‘Anders gelezen” met als titel ‘Geef Vlaanderen die 628.564 stemmen terug’. Dat was het stemmenaantal dat het Vlaams Belang behaalde bij de Kamerverkiezingen in 2007. Stemmen die door het cordon sanitair wel politieke mandaten opleverde maar geen politieke macht.

 

Op 25 mei leverden de 247.746 stemmen voor het VB 3 zetels op. Indien het VB federaal niet was opgekomen dan zou de N-VA (als enig Vlaamsgezind alternatief) voor hetzelfde stemmenaantal theoretisch maar liefst zes zetels meer gehaald hebben. Waardoor het politiek gewicht van de N-VA veel groter zou zijn. Immers, daardoor zouden de zetels voor de drie traditionele partijen duurder geworden zijn in aantal stemmen (wegens de verdelingsmethode d’Hondt) en zouden ze hun meerderheid verliezen. Dat is weliswaar geen onoverkomelijk probleem, zoals reeds bij de vorige regeringsvorming bleek. Maar het is wel een belangrijke psychologische drempel om niet nogmaals de Vlaamse meerderheid te negeren.   

 

De Union des Francophones (UF) was wel zo wijs om federaal niet op te komen, of ging het om een stilzwijgende afspraak tussen de Franstalige en de Vlaamse BHV-onderhandelaars? Daarvan profiteerden de Vlaamse traditionele partijen en vooral Open VLD zoals blijkt uit volgende analyse te lezen op De Bron.

 

Deze verschuiving is eveneens belangrijk omdat het aangeeft dat het succes van de N-VA vooral te danken is aan haar positief communautair verhaal dat VB kiezers aantrok, en niet aan het scherp geformuleerde sociaaleconomisch programma. Het VB pakte uit met een minder scherp sociaal programma en dat zorgde waarschijnlijk niet voor een verschuiving naar N-VA.

 

Ook de peilingen bevestigden het succes van het communautaire verhaal. Immers toen het sociaaleconomisch programma nog niet bekend was maar wel het confederale verhaal, scoorde de N-VA reeds zeer goed. Beter zelfs dan na de bekendmaking van het sociaaleconomisch programma.

Deze belangrijke conclusie wordt tevens bevestigd door de stabiele uitslag van de traditionele partijen. Precies bij deze partijen had N-VA massaal kiezers kunnen wegkapen mocht hun sociaaleconomisch voorstel de twijfelende kiezers aangesproken hebben. Maar door de verkettering van hun programma als ‘een sociaal bloedbad’ in de media gebeurde net het omgekeerde, waardoor het waarschijnlijker is dat veel kiezers uiteindelijk toch voor hun ‘vertrouwde’ partij stemden.

 

Dat het confederaal verhaal veel Vlamingen ‘verenigde’ en het sociaaleconomisch programma eerder de partij ‘verdeelde’ is waarschijnlijk een belangrijke factor in de analyse van het resultaat. Gelukkig is Bart De Wever niet alleen verstandig maar ook wijs genoeg om te beseffen dat het succes van de partij slechts kan bestendigd worden wanneer ze blijft steunen op een brede Vlaamse beweging die meer dan ooit hoopt op meer autonomie.

 

Geloofwaardigheid is voor een politicus van essentieel belang. Voor Bart De Wever is het zelfs een handelsmerk, ‘read my lips’.

 

  

De grootste partij is ongewenst

 

Direct na de verkiezingen volgde de gebruikelijke stortvloed over de mogelijke coalities. Iedereen blijkt graag in de schoenen van Bart De Wever te kruipen. ‘IK’ weet het, zo leest het soms. Eens anders lezen kan echter ook.

 

Eddy Eerdekens (Knack.be) maakte een overzicht van de krantenartikels na de overwinning van N-VA. Daarin viel er te lezen: “De kranten zijn bijzonder kritisch over de kans van slagen voor informateur Bart De Wever. De commentatoren stellen vast dat er aan Franstalige kant weinig of geen animo is om samen te werken met de N-VA of haar voorzitter”.

 

Het begon in de media met de aankondiging dat N-VA wel een grote overwinning behaalde maar niet incontournable was. Waar dan meteen aan toegevoegd werd dat de Franstalige partijen niet van N-VA moeten weten. Hun conclusie was duidelijk: De Wever mag even de ‘bühne’ op maar meer dan een voorprogramma krijgt hij niet.

 

Er was ook plaats voor humor. Vooral wanneer een minister van staat zich presenteert als een ‘stand-up comedian’. ‘Onze’ Comical Ali, alias Mark Eyskens, CD&V krokodil kwam (onder applaus vanop de Belgicistische banken) tot de conclusie dat er zo’n 80 % van de Belgische kiezers niet voor N-VA hadden gestemd. Ik kan mij voorstellen dat Kris Peeters uitbarstte in een lach bij het aanhoren van zoveel wijsheid. Ondertussen staat de ganse rechtse vleugel van CD&V te trappelen om samen met de N-VA in een Vlaamse regering te stappen. Als het moet met Open VLD erbij, zodat federaal MR zich comfortabeler voelt. Voor Groen die een totaal ander programma heeft is er geen plaats.  

 

Politoloog Bart Maddens (KUL) mocht in de geschreven pers Bart De Wever uitgebreid uitwuiven nog  voor deze begonnen was aan zijn informatieopdracht: ‘N-VA heeft haar afspraak met de geschiedenis gemist’. Want, zo denkt de professor, De Wever zal nooit een N-VA partijcongres kunnen overtuigen om de onvermijdelijke grote (communautaire) toegevingen goed te keuren”.

 

Naar mijn aanvoelen is er geen tegenstrijdigheid tussen het installeren van een sociaaleconomische herstelregering en de realisatie van de Vlaamse agenda. De Wever heeft altijd verkondigd dat Vlaamse autonomie geen doel was maar een noodzakelijk middel om een goed beleid te krijgen. Tevens werd meermaals herhaald dat N-VA wil meewerken aan dergelijk beleid.

 

De komende onderhandelingen zullen ons niet de onwil van De Wever aantonen maar de eventuele afwijzing door de Franstaligen van een herstelregering.

 

Door de N-VA eraf te rijden leveren de Franstaligen (en de traditionele Vlaamse partijen) meteen ook het ultieme bewijs van hun onwil om rekening te houden met de Vlaamse verzuchtingen. Voor Open VLD en CD&V zou dat zeer pijnlijk zijn, want ook in die partijen leeft bij veel kiezers de idee dat meer autonomie beter is voor Vlaanderen. Een onderzoek van VTM toonde dat waarschijnlijk ruim de helft van deze kiezers de N-VA er bij wil in de federale regering.

 

Wat mij vooral trof in de berichtgeving is de overtuiging bij veel Vlaamse commentatoren dat opnieuw in Wallonië en Brussel zal beslist worden over de toekomst van België. Dat ze op die manier voor de zoveelste keer de verantwoordelijkheid van de traditionele Vlaamse politieke partijen negeren, stoort mij mateloos.

 

Is er nog één weldenkende Vlaming die meent dat een vastberaden confederalist, zoals Kris Peeters beweert te zijn, samen met Bart De Wever en hun 2.200.640 kiezers onvoldoende politiek gewicht hebben om ook de Franstaligen te overtuigen dat ze er alle baat bij hebben om mee te werken aan deze ommekeer? Denk er iemand dat koning Filip niet realistisch genoeg is om te beseffen dat het confederale model voor België op lange termijn de beste en wellicht de enige oplossing is om het land bijeen te houden en zijn troon veilig te stellen? Dat de invulling van artikel 35 van de grondwet (toekennen van bevoegdheden aan het federale niveau in plaats van omgekeerd) voor iedereen, Franstaligen en Vlamingen de snelste en zekerste weg is naar een duurzame welvaart en welzijn. En ‘for god sake’ eindelijk communautaire vrede brengt.

 

Morgen zal duidelijk worden of het met België nog kan.

 

Pjotr