Minder staat in de praktijk

 

MEDIA EN POLITIEK - ANDERS GELEZEN

 

De ‘minder staat’-visie van partijen zoals N-VA staat of valt met het in de praktijk brengen ervan. Pas dan kan men spreken van een trendbreuk. Een voorbeeld, verkeersveiligheid in ‘minder staat’.

 

Minder buitenlanders is de klare visie van het Vlaams Belang, maar wanneer de intussen overleden VB-politica, Marie-Rose Morel, geconfronteerd werd met een allochtoon die ondanks een geslaagde integratie toch uitgewezen werd, bleek die hardvochtige partijvisie plots niet meer zo vanzelfsprekend. Dat is slechts één voorbeeld uit de vele waaruit blijkt hoe moeilijk het soms is om een klare visie ook om te zetten in de praktijk. Begrijpelijk dat men dergelijke oefeningen liever niet maakt in verkiezingstijd. Toch is het belangrijk om te begrijpen wat een partij in de praktijk bedoelt met ‘minder staat’.

 

Tijdens het Radio 2 ochtendprogramma op paaszaterdag hoorde ik de politierechter Peter D’hondt een mooi voorbeeld geven van de regelneverij inzake verkeersveiligheid. Een voorbeeld waarmee we de visie van ‘minder staat’ willen confronteren.

 

Veilig, veiliger, veiligst, Utopia

 

Nemen we bij wijze van concreet geval eens de evolutie van de verkeersveiligheid op een kruispunt. Naarmate het autoverkeer toenam ontstond de noodzaak om de kruispunten veiliger te maken. Aanvankelijk plaatste men verkeersborden die de automobilisten waarschuwden dat ze een kruispunt naderden en werd de voorrangsregel ingevoerd.

 

Maar die regel en de verkeersborden volstonden niet. Er kwamen allerlei obstakels voor de snelrijder: versmallingen, verhogingen en een slalomparcours dat doet denken aan het bochtenwerk van politieke partijen in verkiezingstijd. Op de weg die geen voorrang had kwam een groot ‘STOP’ teken. Door al die verschillende borden verwaterde de dwingende boodschap en hadden ze alleen nog belang na een ongeval, als het te laat was.

 

Ondanks die borden gebeurden er nog altijd ongelukken en de bevolking riep moord en brand. Hoeveel doden moeten er nog vallen, mijnheer de minister, vooraleer u daar iets zult aan doen? Er kwamen dus verkeerslichten. Groen en Rood, zo zou het toch wel voor iedereen duidelijk zijn? Helaas zo bleek. Er waren nog altijd onverlaten die het rode licht niet respecteerden. En ze reden ook nog altijd te snel.

 

Opnieuw was de overheid de zondebok en ja, er kwamen flitspalen, die zouden zorgen dat niemand nog ongestraft door het rood licht kon rijden of de snelheid niet zou respecteren. Maar toen bleek dat er geen camera in die palen zat of dat het filmpje niet regelmatig werd vernieuwd. Erger nog, de flitscamera’s werden gesaboteerd en dus kwam er een tweede paal met een veiligheidscamera om de saboteur te kunnen pakken.

 

Tussen al die borden werd het moeilijk om nog de wegwijzers te vinden. Temeer daar ieder zichzelf respecterend bedrijf eiste om bij elk kruispunt binnen een straal van drie kilometer, ook een wegwijzer naar zijn zaak te mogen plaatsen. En ja, die oudere bestuurder had moeite om zijn weg te vinden in het oerwoud van verkeersborden en wegwijzers. Agressief werden ze achter hem toen hij stilstond om het eens ‘op zijn gemak’ uit te zoeken. Een nieuw gevaar op de weg. Hallo, minister, wanneer gaat u dáár iets aan doen? Utopia.

 

Hoe zouden de verschillende partijen hierover denken? In afwachting dat we daar iets over horen, keken we als ervaringsdeskundige eens over de grenzen.

 

In Rome kan het anders

 

Rome is verkeerstechnisch een beetje zoals Brussel, met zeven heuvels is het er moeilijk om een uitgebreid metronet te graven. De auto en de legendarische Vespa’s domineren het straatbeeld. Ze delen het met miljoenen toeristen, Brussel doet hetzelfde met de pendelaars, Europese ambtenaren en buitenlandse lobbyisten allerhande.

 

Rome! Wie daar een jaar kan rijden zonder brokken te maken, verdient een medaille. Autorijden in Rome is nochtans een plezier, een prachtig avontuur. De voorloper van de populaire realityshows, maar dan gefinancierd uit eigen zak in plaats van met belastinggelden. Voor een goed begrip, in Rome en bij uitbreiding in gans Midden- en Zuid-Italië dienen verkeersregels niet om het verkeer te regelen, maar als een uitdaging.

 

De ‘Via Christoforo Colombo’ was zo’n een dagelijkse uitdaging. In beide richtingen drie rijstroken breed, zonder fietspaden, maar met enkele rode lichten en ronde punten. Hoe ze daar een kruispunt oversteken is simpel. In plaats van drie auto’s, worden er dat zes, twee auto’s per rijstrook. Rood licht, dan vertraag je en doe je aan ritsen, bumper tegen bumper. Groen licht, dan vertraag je ook want er zijn de anderen die door het rood licht rijden. Alleen oranje licht is verwarrend maar het doet denken aan de zon ‘il sole’ zoals een gids mij verklaarde.

 

Claxonneren is voor de Italianen een liefdesverklaring, geen doodsbedreiging zoals in Brussel. Het is wennen, maar eenmaal gewend, werkt het. Iedereen een beetje gladiator. Met veel minder ergernis dan in Brussel. Wie in Rome leerde rijden, lacht met die macho’s in de Brusselse tunnels.

 

Parkeren in Rome? Geen probleem, één parkeerplaats langs de stoeprand kan men vermenigvuldigen. Dubbel parkeren met dank aan een ‘straniero’ – hun allochtone -parkeerwachter die dat stukje ‘blauwe stoeprand’ in exploitatie heeft. U moet hem wel uw sleutels afgeven. Zie je dat al gebeuren in Brussel?

 

Beste lezers, Rome is een verkeersjungle, maar de beesten zijn er veel minder agressief dan de opgefokte Belgen die nergens tijd voor hebben. In Rome hebben ze onnoemelijk veel politieagenten, want Rome is zo Rood als de pommodori. Een politieman mag daar wel gezien worden. Met zijn ‘haute couture’ cape van Pierre Cardin, is hij een modieuze verschijning en meer moet dat ook niet zijn. Als koene Rode ridders, hoog gezeten in het zadel, overschouwen ze de dagelijkse verkeersdrukte en kijken verveeld weg wanneer Albanese boefjes proberen in de zakken van de toeristen te zitten. Neen, zij ergeren zich daar niet aan, laat staan dat ze zich daarvoor op de begane grond zouden wagen. Zij horen bij het decorum, zij zijn het decor. Voor snedige interventies zijn er de ‘special forces’ die in opgefokte Alfa Romeo’s en Ferrari’s door de straten scheuren. Eénrichtingsverkeer wordt dan facultatief (en in hun zog mag men dat ook ongestraft doen, zo deed ik het zelf ook eens).

 

Zouden er in Rome veel meer ongelukken zijn dan in Brussel? Een ding weet ik wel zeker, daar zijn meer auto’s met builen en blutsen maar veel minder stresstoestanden en hartinfarcten. Mensen van hier, doe eens een schepje Romeins bloed in jullie adrenaline. En koop met Kerstmis eens zoals de Romeinen een rood niemendalletje voor je geliefde. Rood, het kleurt nog schoner op een wit lijf.

 

Minder staat meer wederzijds respect

 

Zouden we dat ook bij ons kunnen doen? Verkeersagenten terug invoeren in plaats van al dat flitsgedoe? Dat het trager zou gaan? En dan? Nu spoeden we ons van file naar file.

 

Het herinnert mij aan Houston, toen ik er een auto huurde en zonder te weten een verkeersovertreding beging. Met een sirene werd ik tot stilstand gedwongen. Die zwarte politieman was imposant, maar tegelijk ook zo vriendelijk omdat ik een vreemdeling was die blijkbaar een regel overtreden had zonder het te beseffen. Misschien zouden wij ook meer respect mogen hebben voor de controlerende politiemannen. En omgekeerd zouden politiemannen wel wat strenger mogen kijken maar tegelijk de overtreding op een menselijke manier interpreteren in plaats van direct het ‘boekske’ boven te halen.

 

Ik herinner mij nog dat ik aan een slakkengangetje reed op een bijna lege Highway 15 tussen San Diego en LA. Iedereen bleef er in zijn rijstrook. Maar links of rechts voorbijsteken mag. Misschien toeval, maar ik zag er geen enkele snelheidsduivel, hoewel Californië bekend staat als de meest vrijgevochten staat. Zouden de Amerikanen misschien vroeger vertrekken in plaats van te snel te rijden?

 

Minder staat meer persoonlijke verantwoordelijkheid

 

Begint (en eindigt) de verantwoordelijkheden van de overheid niet met degelijke en goed onderhouden auto-, fietswegen en voetpaden te voorzien? Met duidelijke signalisatie en eenvoudige verkeersregels? Mochten ze dat doen in functie van de noden in plaats van dikke boeken vol regeltjes die niemand leest maar toch verondersteld wordt te kennen, dan zouden ze een waardevolle bijdrage geleverd hebben tot de verkeersveiligheid.

 

Is het ondenkbaar dat politici de moed zouden hebben om te zeggen wat iedereen weet: dat verkeersonveiligheid en -ongevallen niets te maken hebben met te weinig of verkeerde verkeersregels maar alles met het toenemend ongepast en agressief gedrag van de automobilisten, motorrijders, fietsers én voetgangers.

 

Zouden politici de moed kunnen opbrengen om minder maar duidelijkere regels (minder staat) te voorzien en meer verantwoordelijkheid voor de overtreder? Veel van de bestaande regels maken het verkeer nauwelijks veiliger, alleen moeilijker. Ze zorgen vooral voor ergernis. Én voor een onuitputtelijke stroom inkomsten die noodzakelijk zijn voor ‘meer staat’. Het laatste weetje dat ik hoorde was de aankondiging dat er nu ook in Wallonië meer dan duizend snelheidsmeters staan. Alleen zijn er meer dan zeshonderd waarop men enkel de snelheid kan aflezen; rood wanneer men te rap rijdt, groen wanneer men braaf is. Niks boete en geen inkomsten. Waarom kan dat ‘minder staat’ in Vlaanderen niet.

 

Zou het niet veel efficiënter zijn – op langere termijn - om de veroorzakers van de verkeersongevallen op te voeden. Maak een rijbewijs moeilijker om krijgen. Niet enkel gebaseerd op de kennis van de verkeersregels, maar pas na een degelijke praktijkervaring gedurende een langere periode. Er bestaan veel concrete mogelijkheden en het zou de verkeersveiligheid zeker ten goede komen. Waarom geen beperkingen voor ouderen die niet meer meekunnen in de dagelijkse verkeersjungle?

 

Mensen die om actie roepen? Pak de overtreders aan in plaats van nog maar eens iedereen te straffen met nieuwe beperkingen. Hardleerse brokkenrijders vragen om op een afschrikwekkende manier aangepakt te worden. Houd het menselijk voor wie eens over de schreef gaat. Zij zijn niet het grootste probleem.

 

Dames en heren politici, stop nu eens om naar het pijpen te dansen van mensen die in een staat van enorme emotionaliteit, gerechtigheid eisen. U treft geen schuld, tenminste als u zou zorgen voor een degelijke infrastructuur, een duidelijke signalisatie en verkeersregels voor automobilisten, fietsers en voetgangers. Daar ligt nog een heel eind te gaan maar alleen u kan dat. Daarom moet dat uw belangrijkste opdracht zijn.

 

 

Citaten van de week

 

Koen Meulenaere (Kaaiman in DT): Tot slot weer maar eens een gouden tip van Kaaiman. U bevindt zich des avonds op een autostrade en wenst 150 per uur te rijden en toch niet geflitst te worden. Hoe te doen? Wel: u rijdt een poosje 120, tot u in uw spiegel een BMW of Audi ziet komen aanvliegen. Laat die passeren, en scheur er daarna achteraan op een afstand van honderd meter. Staat er nu een toevallig toch functionerende paal of een mobiele brigade, dan ziet u honderd meter voor u een witte lichtschicht door de donkere lucht klieven en hebt u alle tijd om af te remmen. Daarna snel planché om die geflitste Duitser weer in te halen.

 

DS Luc Huyse: Meer of minder overheid, wordt dat niet de inzet van de verkiezingen op 25 mei? ‘Goh, men stelt het zo voor natuurlijk. Straks wordt het kiezen tussen het model van de N-VA en de PS. Maar dat kan wel eens een valse keuze zijn. Want kunnen ze dat nog wel, bakens verzetten, zonder te botsen op mondiale en Europese muren? Vooral het fiscale en budgettaire beleid is sterk uit de electorale arena gelicht. Daar zorgen de Europese Raad, het IMF, de Wereldbank, de ratingbureaus en de grootbanken voor. Om het met de woorden van de Bulgaarse intellectueel Ivan Krastev te zeggen: “Kiezers kunnen gemakkelijker van regering veranderen dan van beleid”. Anders gelezen, ze zijn toch wel instaat om (via de zesde staatshervorming) de versnippering van wat rest aan bevoegdheden ten top te drijven.

 

Rik Van Cauwelaert (in DT): Eerder deze maand organiseerde het Instituut voor Constitutioneel Recht van de KU Leuven een colloquium over de zesde staatshervorming. (…) Een opgemerkte tussenkomst was die van de jonge grondwetspecialist Stefan Sottiaux. De Leuvense docent vindt dat een volgende staatshervorming noodzakelijk is omdat de bevoegdheidsverdeling volkomen gefragmenteerd is en het federale niveau onvoldoende gelegitimeerd. ‘Omdat’, zei Sottiaux, ‘de grendel-grondwet - met haar paritaire ministerraad, taalgroepen, bijzondere meerderheden en alarmbelprocedures - geleid heeft tot een uitholling van de beginselen van evenredige vertegenwoordiging en meerderheidsbesluitvorming, in het voordeel van de bescherming van de rechten van de Franstalige minderheid.’ De democratie eist, volgens Sottiaux, dat de bevoegdheden van het federale niveau zoals dat vandaag bestaat, naar de deelgebieden worden overgeheveld. Anders gelezen, de zesde staatshervorming is een draak van een compromis. Daarover horen we nauwelijks iets bij Open VLD en sp.a. Alleen CD&V blijft het obsessief een prestatie vinden.

 

Pjotr