Analyse van de analyse: de lezer blijft in de kou staan

ANDERS GELEZEN

Het resultaat van het postelectoraal onderzoek, uitgevoerd door Mail Panel/Jury TNS/Dimarso in de periode 13 tot 31 juli 2009, dus na de Vlaamse verkiezingen, stuit op ongeloof en krijgt naargelang de invalshoek soms heel andere interpretaties. Dat opinies nog geen afstandelijke journalistiek zijn – wat sommigen mordicus blijven ontkennen - is hier nog maar eens bewezen. Waarmee ik vooral wil zeggen dat wie graag goed geïnformeerd is, beter niet stopt na het lezen van één bijdrage. Wie onvoldoende tijd heeft om alles te lezen, leest gewoon verder …

Eens Anders lezen?

Voorzichtig zijn met peilingen, zegt Prof Carl Devos en terecht. Toch even proberen de verschillende invalshoeken te duiden.

In dS (en de adepten van het actuele systeem in andere kranten) wordt gefocust op twee cijfers:

1. dat de ‘communautaire kwesties’ slechts op de 14de plaats staan van de problemen die de ondervaagden belangrijk vonden en
2. dat slechts 35 % van de N-VA kiezers effectief wil dat België barst.

Opmerkelijk is dat (dS donderdag 7/01) deze peiling slechts terloops vermeld wordt - één paragraaf verscholen in een ruime bijdrage over N-VA. Er worden ook geen andere cijfers vermeld, zodat men kan vermoeden dat dit slechts een zéér summiere lezing is van een studie die 306 bladzijden telt. Deze bijdrage van Wim Winckelmans draagt als titel ‘Groeischeuten en groeipijnen teisteren N-VA’.
Wát een verschil met een andere peiling in 2007 waar het resultaat (slechts 7 % Vlaamse separatisten) de ganse voorpagina vulde én de daaropvolgende vijf bladzijden eveneens gewijd waren aan deze ‘opiniepeiling besteld door dS en Le Soir'. Dat de belangstelling van dS redactie blijkbaar afhankelijk is van het resultaat getuigt van vooringenomenheid.

Maar er is weerwerk (dS 9/01): In de rubriek Opinie&analyse die ditmaal ZES bladzijden beslaat, maakt eerst Bart Brinckman fijn hout van Leterme zijn kontdraaierij toen hij op radio 1 verklaarde dat zijn verkiezingscampagne in 2007 niet communautair geladen was. 'Dat Leterme de belangrijkste architect van het kartel met de N-VA was, bevestigt enkel zijn communautaire drijfveren', schrijft hij, zodoende de bijdrage (07/01) van journalist Marc Reynebeau, die het wel eens was met Leterme, naar het rijk der fabels verwees. Voorwaar een onverantwoord interessante krant. Ieder zijn waarheid, alleen de lezer blijft in de kou staan. Verder lezen en het wordt nog interessanter op die besneeuwde zaterdag, want zie, op de allerlaatste bladzijde mag buitenstaander Peter De Roover (Vlaamse volksbeweging) nu ook (09/01) zijn (ingekorte?) zeg doen. ‘De aarde is rond en Yves Leterme won de verkiezingen door een staatshervorming te beloven; hij bewijst het allebei met cijfers.' Zie verder.

In Knack (06/01) wordt een uitgebreide bijdrage (7 bladzijden) gewijd aan dit onderzoek. Voor wie dus meer ‘vlees aan het been’ wil in plaats van een beperkte 'conclusie’ kan hier beter zijn gading vinden. Meteen blijkt het ook genuanceerder, waarbij alle politieke partijen aan bod komen. De titel ‘Quid N-VA?’, is een duidelijke verwijzing naar de nota van JL Dehaene die tijdens de onderhandelingen (2007) dokterde aan een communautaire oplossing waarvan hij vermoedde (eufemisme) dat ze niet te slikken zou zijn voor kartelpartner N-VA.
Knack directeur, Rik Van Cauwelaert schrijft een conclusie in zijn bijdrage ‘Van de redactie’: onder de titel ‘Quid Dehaene?’ speelt hij de bal terug naar de pro Belgische strekking van CD&V die destijds niet opgezet was met de kartelvorming en de uitgesproken Vlaamse campagne van hun kopman Yves Leterme. Voor Van Cauwelaert is de onbetwistbare winnaar de N-VA van Bart De Wever. Hij vermeldt het cijfer van 21 % van de ondervraagden die ronduit pleiten voor onafhankelijkheid (nvdr een verdubbeling van vroegere cijfers en een verdrievoudiging van de breeduitgesmeerde peiling in dS 2007). Hij relativeert de ‘zwakke communautaire belangstelling’ door te verwijzen naar problemen die vooraan staan in het lijstje maar ook deel zijn van het communautair probleem (sociale zekerheid, gezondheidszorg, belastingen). Zijn boodschap is duidelijk: beste lezers, wees toch maar voorzichtig met een oppervlakkige lezing van die cijfers.

In De Morgen schrijft Peter De Roover een artikel vanuit een Vlaamse invalshoek, onder de titel ‘Oei, de staatshervorming speelde wél een hoofdrol’. Mét cijfers die hij nadien gedeeltelijk herhaalde in DS.
Citaat:
Gevraagd naar stembepalende thema's, eindigt "communautaire kwesties" op een bescheiden veertiende plaats van twintig. Het speelde wel mee bij 58 procent van de kiezers. Alleen rekening houdend met de optie "doorslaggevend" stijgt het naar de zesde plaats, met 23 procent.
"'Communautaire kwesties" is een erg abstract begrip. De geënquêteerden mochten ook uit concrete gebeurtenissen aangeven wat (mee)speelde bij hun keuze. In die lijst van 21 mogelijkheden staat "uitblijven staatshervorming" op de vierde plaats en de splitsing van B-H-V op de zevende. Daartussen op vijf komt nog het "moeilijk functioneren van de federale regering". Het uitblijven van een staatshervorming is zelfs de nummer één van de "doorslaggevende" gebeurtenissen, nog vóór de "economische crisis", en de niet-splitsing van B-H-V komt dan op zes (voor liefst 15 procent was dit thema doorslaggevend). … Er wordt ook naar de gewenste Belgische staatsstructuur gepeild. Voorstanders van een unitair België en die van een onafhankelijk Vlaanderen houden elkaar perfect in evenwicht, met elk 21 procent. Maar in totaal wil 28 procent van de Vlaamse kiezers méér België, 9 procent is tevreden en 56 procent kiest voor méér Vlaanderen (7 procent weet het niet). Bij alle in het parlement vertegenwoordigde partijen domineert de groep 'méér Vlaanderen'.

Beste lezers,

Zou het kunnen dat niet iedereen de tijd nam om de studie aandachtig te lezen? Jammer toch dat er zo éénzijdig omgesprongen wordt met relevante informatie! Zou het niet getuigen van eerlijkheid om te erkennen dat de kwaliteitsjournalistiek hier in gebreke bleef? Is het niet erg als een ‘kwaliteits’krant afhankelijk wordt van externe opiniemakers om dit spraakmakend onderzoek naar de kiesresultaten op een degelijke manier te coveren, terwijl er wel plaats is voor veel minder relevante artikels ? Is het niet essentieel voor de geloofwaardigheid om afstandelijke genuanceerde journalistiek te bedrijven in plaats van eenzijdige en al te beperkte opinies op te dienen als dé waarheid?

Als het niet hoeft voor de eigen geloofwaardigheid, dan tenminste opdat de lezer niet in de kou moet blijven staan.

Post scriptum: Speciaal voor mijn Franstalige lezers die ook geïnteresseerd zijn in wat er gebeurt in Vlaanderen, wil ik nog eens herhalen dat Yves Leterme zopas verklaarde dat hij helemaal géén Flamingantistische campagne heeft gevoerd in 2007. Hij wou alleen beter bestuur. Misschien hebben jullie hem toch verkeerd begrepen? Of toch niet, want lees even een kort citaat mee uit een brief die Yves Leterme mij schreef op 4 mei 2007, net voor de verkiezingen: ‘Deelnemen aan de regering en hervormen staan op gelijke voet, en het is dus niet zo dat deelnemen belangrijker zal zijn dan hervormen’. Wat denkt u: is dat communautair die hervormingen en zou hij woord gehouden hebben?

Graag feliciteer ik bij het begin van dit nieuwe jaar mevrouw Béatrice Delvaux, hoofdredacteur van Le Soir. Immers, nu blijkt dat haar dwingende wens ‘Er moet een nieuwe Van Rompuy komen maar dan zonder Van Rompuy’, werd verhoord. Met Herman Leterme is er inderdaad een nieuwe Van Rompuy; le premier véritable des Belges.

Wie had dat ooit kunnen denken, bezuiden de taalgrens!

Pjotr
Anders gelezen verschijnt wekelijks op maandag/dinsdag