Het opgeheven vingertje

ANDERS GELEZEN

Ik heb een boontje voor Marc Reynebeau. Wat mij zo aanspreekt zijn de heerlijke stukjes waarin hij vanuit zijn intellectuele denkwereld kijkt naar de mensen en er zijn mening over geeft. Bij wijlen denk ik zelfs dat hij in mijn kop kan kijken en daarom anticipeert op wat ik net zelf wilde schrijven. Over onze elite – kunstenaars en intellectuelen - die niet gespeend van enig paternalisme zich net zoals 100 jaar geleden gedragen als schoolmeesters; inclusief het opgeheven vingertje.

In dS van 1 juni – Weg met het vingertje - heeft hij het over de kloof tussen intellectuelen en de Vlaams-nationalisten. Maar beginnen we met de gedachte waarmee hij zijn bijdrage beëindigt: Dat alles heeft de verhouding tussen kunstenaars en intellectuelen en de brede bevolking grondig gewijzigd. Net omdat beide eigen ervaringen, inzichten en belangen te verdedigen hebben, kunnen ze van mening verschillen. Dat levert alvast de stof om met elkaar de dialoog aan te gaan.
Klinkt mooi maar in de praktijk blijkt het niet zo eenvoudig voor een niet-intellectueel – elk in zijn container - om 'in dialoog’ te gaan met Reynebeau. Dat kunstenaars en intellectuelen inderdaad nogal eens afwijkende meningen hebben klopt. De vraag is alleen of zij méér intellectuele capaciteiten hebben dan de weldenkende en gestudeerde elite die niet behoort tot de opiniemakers en niet aan bod komt in de media. Wat dS als intellectuele norm hanteert om deze elite publicatieruimte te geven werd zopas nog geïllustreerd door Dimitri Verhulst (dS 31/05). Even uit zijn hoogstaande bijdrage onder de titel ‘Over premier Di Rupo’ citeren: Vlaanderen bestaat uit een paar bijeengeschraapte hectaren beton, bewoond door een mismeesterd, onderdrukt en beklagenswaardig volk dat dringend de hulp van de blauwhelmen moet inroepen wil het nog bevrijd raken van zijn demonische bezetter: de Waal. (…) de pathetische jankerigheid (…) dat nimmer ophoudende, folkloristische en intens belachelijke gejodel van de Vlaamsche Leeuw (…) begeesterd door de oprichting van de onafhankelijke zakdoek Vlaanderen en het gevoel dat het nu of nooit is beroert de harten en de nerven van de luidste blaffers. Straks blazen ze zich nog een klaplong met hun gele ballonnen, bekropen door de droom dat men spoedig, misschien deze zomer nog, zijn moddervette pens de laatste keer in een geel maillot mag wringen, klaar voor een ererondje op de Gordel. (…) 'Ik ben Vlaming, en ik schaam mij daar steeds vaker voor.' Zijn daar ook stickers van te koop?

Beste Marc, bij het lezen van zoveel onzin ben ik blij met uw stelling dat deze elite van mening verschilt met de brede bevolking. Blijft de verantwoordelijkheid van de redactie van dS die dergelijke belachelijke scheldtirade niet schrapt. Het bewijst haar anti-Vlaamse vooringenomenheid of, wat misschien nog erger is, een ontstellend gebrek aan niveau. Ooit al een flamingant weten schelden in dS?

Terug naar Reynebeau. Hij begint zijn bijdrage met een betwistbare vaststelling: ‘Zaterdag viel het andermaal op hoezeer een dergelijke kloof ook blijkt te bestaan tussen diezelfde burger en de zogeheten intellectuelen. De vijfentwintig Vlaamse 'opiniemakers' die deze krant die dag aan het woord liet over de toekomst van België, toonden zich immers veel minder in de ban van Vlaamse passies dan kan blijken uit opiniepeilingen die dezer dagen de ronde doen’.

Het klopt inderdaad dat deze opiniemakers minder Vlaams uit de hoek kwamen. Om precies te zijn: bij de 25 Nederlandstaligen zijn er niet minder dan 14 die openlijk bekennen voor links-progressief (SP.A of Groen!) te stemmen (56 %!), één kiest voor CD&V, géén enkele zegt openlijk te stemmen voor Open VLD en er zijn welgeteld 2 stemmers bij voor de V-partijen. Er blijven dus nog 8 stemmen over, te verdelen over alle partijen. Moet dát het bewijs leveren dat de intellectuele wereld niet moet weten van het Vlaamsgezinde gedachtengoed? Zou het integendeel niet waarschijnlijker zijn dat deze selectie van dS nogal betwistbaar en niet representatief is? Ik opteer alvast voor het laatste, waarbij ik de indruk heb dat dS vooral oor en oog heeft voor linkse progressieve intellectuelen. Ons kent ons of het mediawereldje op zijn smalst?

Een andere Belgischgezinde intellectueel en eveneens columnist van dS – uit clementie zal ik zijn naam niet noemen - denkt dat het ontbreken van Vlaamsgezinde opiniemakers in dS te wijten is aan (citaat) een tekort aan expliciet Vlaamsgezinden die een goede schrijf- en communicatiestijl hebben. Tja.

Maar de kern van Reynebeau zijn verhaal zijn de argumenten waarom de intellectuele elite afstand heeft genomen van het flamingantisme, met name de uitschuivers in het verleden - de collaboratie - en het conservatisme van het cultuurflamingantisme. Daar zit ongetwijfeld een grond van waarheid in, maar het verklaart niet alles. Dat deze elite meestal een links progressief en politiek correct gedachtengoed aankleeft maakt hen niet direct tot aanhangers van het centrumrechts en conservatiever N-VA. Maar waarom ze wél blijven zweren bij dit België waarover weinigen nog één goed woord hebben en waarom ze zo snel vervallen in een anti-Vlaams discours, vraagt toch enige opheldering.

Ik vrees dat deze verklaring veel minder hoogstaand is en vooral te maken heeft met een laag-bij-de-grondse overweging: namelijk dat dit België met zijn zwak bestuur en vrijgevigheid een heerlijke oase is waar de intellectuele bovenlaag zich op haar gemak voelt. Een non-natie waar wetten en regels de bovenlaag nauwelijks hinderen om hun ding te doen. Waarbij vadertje staat genereus de kassa laat rinkelen als hij daartoe wordt uitgenodigd. En ze zijn met velen die eigenbelangen hebben: de politieke partijen die zichzelf een royale dotatie gaven waardoor – dixit Rik Van Cauwelaert – ‘hun mandatarissen niet meer voor maar vooral van het politieke bedrijf leven’. De mediawereld die dank zij allerhande publieke sponsoring hand en spandiensten (verplicht of uit sympathie) levert aan de machthebbers van het moment en zo haar taak van behoeder van de democratie niet al te nauw neemt. Het middenveld: vakbonden, de financiële wereld, patroonsverenigingen en andere ziekenfondsen die vooral gebaat zijn bij een zwak centraal bestuur dat liefst zo veel mogelijk zwijgt over de dagelijkse praktijk in de vele achterkamertjes van de macht. Recent nog bleek dat de financieringsmechanismen niet aanzetten tot goed bestuur en dat de ziekenhuizen in een ethisch weinig hoogstaand samenspel met de geneesheren zich bezondigen aan overconsumptie. Ook de academische wereld hangt aan de uier van melkkoe België en bij gebrek aan een degelijke controle is er volgens sommigen ook hier sprake van overconsumptie. Van academici die schrijven wat politici graag horen omdat ze afhankelijk zijn van fondsen die door deze politici toegekend worden.

Toch raar dat links progressieven waarvoor de fiscale fraude een doorn in het oog is, voorbijgaan aan het kaviaargedrag van een elite die ondanks een progressief gedachtengoed, steeds minder voeling heeft met de brede bevolking. Meer zelfs, het vanzelfsprekend vindt dat ze er andere meningen op nahoudt. Het verwijt van Reynebeau dat in het verleden het cultuurflamingantisme te betuttelend was heeft blijkbaar ook voor deze nieuwe bovenlaag niet afgedaan. Alleen hebben ze ander meesters, wiens woord ze prediken.

In deze politiek georganiseerde laissez faire, laissez passer horen ook de kleine schnabbels van Bekende Journalisten en opiniemakers thuis die in het sprekerscircuit een aardig centje bijverdienen. Volgens een organisator bedraagt de vraagprijs van een van die bekende columnisten die onlangs overstapte naar de politiek, 700 euro + verplaatsingskosten voor een causerie. Weliswaar inclusief een volle aflaat. Belastingvrij?

Oh zalig België!

Pjotr