Stemadviezen en foute vragen

ANDERS GELEZEN

Dat in de kranten alle politieke kopstukken en partijen aan bod komen waarbij ook veel oppervlakkige informatie wordt verspreid, zijn we al gewoon. Maar er zijn ook de notoire opiniemakers die hun passende mening mogen geven en andere die niet passen en géén publicatieruimte krijgen in sommige kranten. Er zijn de vragen die niet gesteld worden, de nuances die niet aan bod komen.

In dS van 12 mei krijgt Luc Cortebeeck van de christelijke vakbond ACV ruimschoots de gelegenheid om zijn stemadvies te geven; de ganse voorpagina én een volledige bladzijde in de rubriek Binnenland staan tot zijn beschikking. Zijn stemadvies laat niets aan duidelijkheid over. Stem niet voor Vlaamsgezinde partijen, N-VA (en uiteraard VB en LDD). Dat Guy Tegenbos, de Vlaming van dienst in de redactie hierop terugkomt in een vergoelijkend artikel ‘Stemmen voor die van ons’ (dS 26 mei), geeft alvast de indruk dat de redactie beseft dat het erover was. Het wordt echter helemaal kwalijk als men weet dat het recente Gravensteenmanifest géén gratie vond in de ogen van de redactie van dS en in tegenstelling met vorige manifesten, geweigerd werd. Het is duidelijk dat de komende verkiezingen hieraan schuld hebben. Dat dS deze Vlaamsgezinde opinie censureert bewijst hun pro Belgische invalshoek, al zullen ze dat met klem ontkennen. Wie de vraag stelt zal als antwoord krijgen dat het puur toeval is of plaatsgebrek want er zijn zoveel andere bijdragen die belangrijker zijn in de ogen van de redactie; bij voorbeeld, de bijdragen onder de titel Tournee Generale in samenwerking met Le Soir. De eerste bijdrage (25/05; twee bladzijden) blonk uit door oppervlakkigheid en past helemaal niet in een kwaliteitskrant. In vetjes samengevat de mening van de (ZES!) ondervraagde Gentse senioren: Ze zingen de Vlaamse leeuw. En moeten dan lachen. Tja. Opnieuw een staaltje journalistiek van het populistisch niveau als vervolg op de eerdere Noord Zuid bijdragen die eveneens in de aanloop naar de verkiezingen in 2007 het (oplopend) Vlaams tij moesten doen keren. Alleen is het niet zo best gesteld met de geloofwaardigheid van de media en leest men best met een kritische bril kranten zoals dS. Gelukkig is er nog Knack dat het artikel zonder enige aanpassing wel publiceerde.

Blijkbaar heeft CD&V zijn pro Belgische campagne gebaseerd op een onderzoek waaruit blijkt dat 85 % van de kiezers niet willen dat België wordt opgedoekt. Voldoende om de kopstukken van de Vlaamse vleugel minder goede plaatsen te geven en voluit te gaan voor de voorzetting van de ‘beschaafde politiek’ zoals op de grote verkiezingsborden staat onder de foto van Marianne en Steven Vanackere. Nooit opgeven, laat Etienne Schouppe weten. Alleen zijn er steeds minder kiezers die hen nog geloven na drie jaar beschaafde onderhandelingen ‘zonder stok achter de deur’. De vraag waar men blijkbaar niet aan dacht en waarop het antwoord wel eens doorslaggevend kan zijn: moet Vlaanderen blijvend de dictatuur van de minderheid ondergaan en een prijs betalen voor een staatshervorming en de splitsing van BHV? Wedden dat een grote meerderheid hierop negatief antwoordt? De peilingen lijken dit alvast te bevestigen. De Vlaamsgezinde CD&V kiezers zullen, meer nog dan in 2007, afhaken en dat is geen goed nieuws voor Michel Doomst & Co. Zo wordt de Vlaamse vleugel helemaal in het defensief gedrongen. Gelukkig heeft CD&V nog Mark Eyskens en Rik Torfs.

Voor SP.A moet de staatshervorming goed zijn voor alle Belgen. Leuke uitsmijter in een ‘debat’ met PS voorzitter Elio Di Rupo. Maar de vraag of zoiets mogelijk is, wordt niet gesteld. Dat Wallonië een prijs zal moeten betalen (al was het maar omdat het verantwoordelijkheid zal moeten dragen voor het eigen bestuur en minder vanuit de federale pot zal krijgen) wordt zedig verzwegen. Was dat nochtans niet de hoofdreden waarom de Franstaligen drie jaar NON hebben gezegd? Net zoals CD&V appelleert SP.A aan de goedgelovigheid van de kiezer. De énige die geloofwaardigheid geniet, Frank Vandebroucke, kan eventueel zorgen voor een beetje winst. De steun van de media heeft hij alvast. Maar net zoals CD&V heeft ook SP.A geen stok achter de deur. Integendeel, het enige wat de Franstaligen zou kunnen verontrusten – de regionalisering van de solidariteit – krijgen ze a priori in de schoot geworpen.

Open VLD heeft het een stuk makkelijker. Op basis van de slechte peilingen (12 %) kunnen ze zich gemakkelijk stoere taal veroorloven. Zonder communautair akkoord stappen ze niet in de regering, zegt Alexander De Croo. Hebben we dat al niet gehad? En lichtgewicht Guy Vanhengel wil zelfs niet samen met N-VA in een federale regering. Kieskeurigheid past goed bij de oppositie.

Over LDD valt weinig nieuws te rapen. Het zou best kunnen dat elke stem op JM Dedecker een verloren stem is. Dat risico loopt het Vlaams Belang niet. Het is de enige Vlaamse partij die gaat voor onmiddellijke Vlaamse onafhankelijkheid. Maar het kiezerspotentieel (15 % separatisten volgens de peilingen ) zou wel eens onbereikbaar hoog kunnen zijn.

Wie wel een belangrijke rol kan spelen na de verkiezingen zijn Groen! en vooral N-VA.
Groen! kan de stemmen leveren die nodig zijn om een Belgischgezinde regering op poten te zetten. Dat kan in een minderheidsregering CD&V, SP.A en Groen! of een klassieke tripartite aangevuld met Groen!

Paniek alom wanneer blijkt uit geheimgehouden onderzoeken dat N-VA afstevent op een monsterscore (meer dan 25 %). Ook al is het iets minder, als grootste Vlaamse partij zou het voor de traditionele partijen zeer vervelend zijn om zonder N-VA naar onderhandelingen te gaan en in een (minderheids)regering te stappen. Toch wel raar dat politici die beweren ‘dicht bij de mensen te staan’ pas nu beseffen dat méér dan de helft van de Vlamingen de politieke compromissen (zonder maatschappelijk draagvlak) om België overeind te houden op kosten van de Vlamingen, beu zijn. N-VA profileert zich precies op dit thema het duidelijkst en is daardoor ook geloofwaardiger dan de traditionele partijen die géén 'beschaafde' resultaten kunnen voorleggen.

Maar al deze electorale koorts en zelfs verrassende uitslagen zullen tot niets leiden als alle Vlaamse partijen geen front vormen en blijven onderhandelen zonder stok achter de deur. Hoe die er moet uitzien?
Er zijn twee cruciale domeinen:
Een herwaardering van de parlementaire democratie (met een parlement dat wetten stemt én bekrachtigt zonder inmenging van de uitvoerende macht).

Een duidelijke scheiding van de bevoegdheidsdomeinen, uitgaande van het principe van nabij bestuur. De keuze voor het behoud van een federale bevoegdheid dient te stoelen op een vooraf onderhandelde gemeenschappelijke visie (voor elk van de domeinen) tussen Noord en Zuid. Wat Wallonië of Vlaanderen anders willen doen, doen ze beter alleen. En laat ons Brussel eindelijk herleiden tot wat het is: de hoofdstad van een confederatie en géén armlastig gewest.

Pjotr
ANDERS GELEZEN verschijnt wekelijks op maandag / dinsdag of als het de moeite loont.